تپه باستانی آناهیتا

سرعین از جاذبه های گردشگری و تاریخی فراوانی برخوردار است که آتشکده ها نمونه بارز آن است.

از معابد و آتشکده‌هایی که برجای مانده‌اند می‌توان از «آناهیتا» و «آتشکده‌ی آذرفریق» نام برد.

به گزارش دیدشهر؛ آتشکده و تپه باستانی آناهیتا ( کول تپه ) در ضلع غربی شهر سرعین قرار گرفته است.

این تپه قلعه خشتی و سنگی دارد.

در ابتدا ارتفاع این تپه ۱۸ متر از سطح زمین های اطراف بود که با خاکبرداری های صورت گرفته کاهش یافته است.

آناهیتا معبدی برای عبادت زرتشیان

این بنای تاریخی با قدمتی در حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، معبد زرتشتیان آن روزگار به شمار می رفت.

این تپه بعدها به دلیل چشمه های آبگرم سرعین به آناهیتا یعنی الهه آب ها نامگذاری شد و شهرت یافت.

این تپه در طی سالیان از آن به اسامی آناهیتا، سارقین و زرتشت یاد شده و از نشانه های پرستش دین زرتشت در این منطقه است.

قدمت این تپه به اواخر هزاره اول و دوم قبل از میلاد بر می‌گردد و سالها به عنوان آتشکده مورد استفاده اهالی و ساکنان پیشین سرعین بوده است.

مردمان آن زمان بر اساس اعتقادات خود معابد و آتشکده هایی در مناطق مختلف می ساختند که معابد “آناهیتا” و “آتشکده آذرفریق” باقی مانده از آن دوران نشان دهنده اهمیت این منطقه در نزد ادیان مختلف و به خصوص زرتشتی می باشد.

آناهیتا آسایشگاه تابستانی حاکمان ساسانی

بطوریکه معبد آناهیتا سالها محل عبادت و ریاضت مغ ها و موبدان زرتشتی بوده و این معبد و حوالی آن به نام “ساری قیه ییلاق”، آسایشگاه تابستانی حاکمان ساسانی بوده است.

اما بعد از هجوم اعراب به آذربایجان و سقوط امپراطوری ساسانی، ساری قیه و اهمیت معابد و آتشکده های آن رفته رفته در اذهان مردم کمرنگ تر شده و با این وجود بقایایی از آثار مربوط به دورهای سلجوقی، ایلخانی، قراقویونلوها و آق قویونلوها که نشانه هایی از حکومت آنان بر این سرزمین بوده است، وجود دارد.

در اوایل دهه چهل به منظور ساخت یک منبع آب آشامیدنی بر روی تپه آناهیتا از سوی مسئولان شهر سرعین بقایای دیوار قلعه و بنای موجود روی تپه از میان رفت.

از جمله آثار مکشوف در این منطقه می‌توان به سفالینه‌هایی که مربوط به اواخر هزاره‌ی اول و دوم پیش از میلاد مسیح هستند، اشاره کرد.

آثار تاریخی ارزشمندی نیز از دوران حکومت قراقویونلوها، آق قویونلوها، ایلخانان و سلجوقیان در این منطقه یافت شده‌‌اند.

معبد آناهیتا بعد از آن دوران سالها بعنوان مسجد مورد استفاده اهالی قرارمی گرفت.

تونل هایی زیر زمینی معبد آناهیتا

بنا بر روایات در زیر این تپه و قلعه آن راههای زیرزمین وجود داشته که خروجی یکی از آنها در محدوده «میدان گاومیش گلی» شهر سرعین است.

کاوش ها نشان می دهد این تونل در حال حاضر مسدود شده و تونل های فرعی دیگری هم در این رابطه با کاربری های متفاوت وجود داشته است.

نتایج اولیه کاوش‌ها قدمتی ۴۵۰۰ ساله را در این محوطه تخمین می‌زند اما مطابق نظر کارشناسان احتمال وجود آثاری با قدمت بیشتر نیز وجود دارد.

تپه باستانی آناهیتا با شماره ۱۹۷۶ در ۱۶ فروردین ماه سال ۱۳۷۷ به ثبت آثار ملی ایران در آمد.

مجموعه کاوش‌ها نشان می‌دهد سرعین قدمت چند هزار ساله داشته و یکی از مناطق با تاریخ کهن در استان اردبیل است.

سرعین در ۲۷ کیلومتری جنوب غرب اردبیل واقع است.

در این باره بخوانید: 

اسرار تونل های زیرزمینی در کول تپه سرعین

کشف معبد ۵ هزار ساله در سرعین