معرفی ناشناخته های گردشگری خلخال و کوثر

 

معرفی ناشناخته های گردشگری از جمله وظایف سایت های گردشگری می باشد که مردم را از این گونه جاذبه ها مطلع سازند.

ما نیز در سایت دیدشهر برخود وظیفه دانستیم تا به معرفی گردشگری شهرستان خلخال بپردازیم.

به گزارش دیدشهر(didshahr.ir)، شهرستان خلخال با قدمت ۲۰۰۰ ساله در جنوب استان اردبیل واقع شده‌ و مرکز آن شهر خلخال است که بزرگترین شهر استان اردبیل بعد از اردبیل است.

آبشار قاراقوش قیه سی روستای کلی

آبشار قاراقوش قیه سی یکی از زیباترین آبشار های استان اردبیل در دل طبیعت ناشناخته روستای کلی خلخال است.

آبشاری زیبا در ۳۵ کیلومتری شهر خلخال که در فصل بهار و تابستان مقصد گردشگران از سراسر کشور است.

نام این ابشار برگرفته از لانه گزینی سارهایی است که به علت ارتفاع آبشار و عدم دسترسی حیات وحش به لانه های آنان در اطراف آبشار لانه ساخته اند.

همین نام آبشار قاراقوش قیه سی که در اسم ترکی قاراقوش به نام سار می باشد به نام لانه سار در زبان فارسی یاد می شود.

حمام تاریخی درو

حمام درو در شهرستان خلخال، بخش شاهرود، دهستان شاهرود، روستای درو واقع شده است.

این اثر در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۳۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام درو یکی از کهن‌ترین ساختمان‌های روستا است و گنبدهای آجری زیاد آن که پس از سال‌ها هم چنان پا برجا ایستاده اند، در نگاه اول نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.

این حمام که در مرکز روستا و جنب مسجد جامع درو واقع شده‌است بیش از ۱۴۷ سال قدمت دارد و بنا بر گفته‌ها شخصی به نام محمدتقی خان، معروف به بخان، بانی آن بوده‌است.

این ساختمان متشکل از یک طاق بزرگ بر ورودی حمام و چندین طاق کوچک‌تر از طاق اصلی در قسمت‌های دیگر است.

این شکل معماری در هیچ جای درو سابقه ندارد.

مواد و مصالح حمام از خشت پخته مربع و سنگ‌های محلی است که از کوه‌های مجاور حمام تهیه شده‌است و با موادی همچون ساروج آن‌ها را بر هم نهاده‌اند.

سوخت حمام چوب بوده و تا سه دهه قبل از حمام استفاده می شده‌ است.

این حمام زیبا می تواند به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری مورد توجه گردشگران قرار گیرد ولی این اثر تاریخی در حال تخریب بوده و نیازمند توجه مسئولین می باشد .

پل پردیسان

این پل بر روی رودخانه قزل اوزن بنا شده و قدمت آن به دوران صفوی باز می گردد.

این پل دارای ۹ دهنه بوده که طاق چهار دهنه آن خراب شده است.

عرض دهنه اول از سمت جنوب تقریباَ هفت متر، دهنه دوم هشت متر، و دهنه سوم نه و نیم متر است.

عرض معبر پل پنج متر و سی سانتیمتر است.

این پل دارای پنج پایه سنگی است که با آهک و ساروج ساخته شده است.

پل پردلیس معبر کلیه کسانی بود که در جهت شمال و جنوب به هر دلیلی از اردبیل می گذشتند.

بسیاری از سیاحان و مأموران و مسافران داخلی وخارجی که از ایران به قفقاز و روسیه می رفتند و یا از آن سرزمینها به ایران می آمدند ناگزیر از این پل، که در بخش فیروزآباد شهرستان کوثر قرار داشت، می گذشتند.

کتاب مسالک و ممالک استخری که یکی آثار ثبت شده در حافظه جهانی می باشد در خصوص این پل چنین می نویسد : « از اردبیل تا پل سپید(پل پردلیس یا پردیس قزل اوزن) دو مرحله و از آنجا تا خونه(خونج=کاغذکنان) دو روز راه، و از خونه تا توث سواران یک روزه، و از توث سواران تا زنگان یک روزه.»

از نوشته استخری چنین بر می آید که این پل سالها پیش از تألیف مسالک و ممالک وجود داشته است.

پترودالاواله جهانگرد معروف ایتالیایی که همراه سپاه شاه عباس اول راهی آذربایجان شد تا شاهد جنگ شاه عباس با سپاه عثمانی باشد، در گذر از کاغذکنان به سوی اردبیل در مورد جاده اردبیل- زنجان و پل پردلیس می نویسد:

بعد از زنجان، بلافاصله جاده به دو قسمت منشعب می شود.

یکی به طرف غرب می رود و دیگری به طرف شمال غربی، و این همان جاده ای است که در امتداد جاده سلطانیه واقع شده و به طرف اردبیل ادامه می یابد.

هنوز دو فرسنگ راه نرفته بودیم که به معبر بسیار مشکلی رسیدیم که در یک طرف آن دره عمیقی واقع شده بود.

معبر به اندازه ای تنگ و پرپیچ بود که باید هر کس به طور انفرادی، آن هم پیاده از آن رد می شد در قعر دره رودخانه ای جاری بود که عظمت چندانی نداشت.

ولی چون در این محل عبور از آن غیر ممکن بود یک پل سنگی بر روی آن ساخته بودند که پردلیس خوانده می شد. »

این پل در دوره صفویه به دستور شاه طهماسب اول تعمیر یا تجدید بنا شده است.

این پل که ظاهرا تا سالهای بعد از انقلاب مشروطیت سالم مانده بود و توسط گروه فرقه دموکرات آذربایجان دهانه وسطی پل با مواد منفجره منهدم شده است.

شهر زیرزمینی ۸۰۰۰ ساله و غار هفت منزل (یدی دام یا یدی اویلر)

غار یدی دام یا یدی اویلر (هفت خانه) در جنوب غربی شهر خلخال و شمال روستای گرمخانه و در ارتفاع حدود ۱۶۰۰ متر از سطح دریا و در مختتصات ۳۳-۳۲-۳۷ عرض شمالی ۰۰-۲۵-۴۸ طول شرقی واقع شده است.

این غار در ۲۰ کیلومتری شهر خلخال قرار دارد و بوسیله جاده آسفالته که از کیلومتر ۱۶ جاده خلخال – هشجین به طرف روستای گرمخانه منشعب می شود به شهر خلخال مربوط میگردد.

غار یئدی دام از هفت تالار کوچک ( دام ) که به ترتیب پشت سر هم به شکل U قرار دارند، تشکیل شده است.

این غار دارای دو دهانه ورودی است که دهانه اصلی رو به شرق قرار دارد.

چهار تالار ( دام ) از این دهانه به سهولت قابل دسترسی است.

ارتفاع این تالارها به طور متوسط بیشتر از ۳ متر می باشد.

ارتباط به بقیه خانه ها ار طریق راهرویی به طول ۴ متر و به عرض و ارتفاع ۷۰ و ۵۰ سانتیمتر که طرفین آن سنگ چینی شده است، صورت می گیرد.

 

بیشتر بخوانید:

یئدی دام؛ غاری با بیش از ۸ هزار سال قدمت

 

جهت دهانه دوم که در اثر تخریب احتمالا بر اثر کاوشهای غیر مجاز در سالهای اخیر ایجاد شده است جنوبی است این دهانه مستقیما به خانه پنجم مربوط می شود.

خانه های پنجم و ششم و هفتم پشت سر هم در جهت جنوب شرقی شمال غربی قرار دارند.

ارتباط خانه هفتم با یک مدخل تنگ استوانه ای شکل به قطر ۴۵ سانتیمتر و به طول دو متر که در ارتفاع حدود یک متری از کف غار ششم قرار دارد صورت می گیرد.

حداکثر ارتفاع خانه هفتم حدود ۵ متر است و در آن حوضچه آبی به طول و عرض ۳ و ۵/۱ متر و به ارتفاع حدود یک متر تشکیل شده است.

در غار هفتخانه بویژه در خانه های اولیه آثار اقامت انسانی به مدت طولانی و استخوانهای پوسیده و راهرو سنگچین که بوسیله انسان بوجود آمده است.

به چشم می خورد بررسیها حاکی است که این غار پناهگاه تشی (بزرگترین جونده ایران ) و خفاش گوش دراز می باشد.

طبق گفته باستان شناسان، بقایای یک شهر زیر زمینی ۸۰۰۰ ساله در محل این غاز کشف شده و نظر بسیاری از دیرینه شناسان را به خود جلب کرده است.

این غار در دل کوه توسط انسان های اولیه کنده شده و زیستگاه انسان های غارنشین بوده است و در داخل اتاق ها نیشه ها به وضوح معلوم است، به طوری که طاقچه هایی برای قرار دادن اشباء در آن ها تعبیه شده است.

آثار و بقایای دوره پارینه سنگی جدید را در داخل غار هفت‌خانه می‌توان مشاهده کرد که خود شکل‌گیری پناهگاه‌های سنگی می‌باشد.

این دوره به موسترین معروف بوده و از ممیزات ادوات سنگی به حجاری اشکال هندسی است که لبه‌های آنها نیز پس از حجاری و ساخت اولیه کاملاً پرداخت شده است.

قابل ذکر می باشد که عکاسی از داخل غارها نیازمند امکانات ویژه عکاسی و نور می باشد.

حمام نصر خلخال

این بنا متعلق به دوره قاجار است و در تاربخ ١مهر ١٣٨٢ با شماره ثبت ١٠٣۴٩ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

طبق تحقیقات محلی و مطالعه در کتب تاریخی (تاریخ گیلان و دیلمستان ،سیری در تاریخ آذربایجان و…)بدلیل خشکسالی و قحطی حادث شده در سال ۱۲۲۸ در هرو آباد (خلخال) بعنوان بنائی عام المنفعه برای تامین نیازهای اهالی محل بنا شده است.

حمام نصر خلخال که در جوار رود خانه نور علی چای و در بافت بازار بنا گردیده است به دوره قاجار تعلق دارد و فرم معماری آن با تفاوت های جزئی از اصول کلی حمام های ایران پیروی میکند که در نقشه آن به چشم می خورد.

ورود به هشتی از طریق پیشخانی میسر است که کف آن پایین تر از سطح خیابان می باشد.

 

موزه نصر خلخال 

 

با دو پله به سطح معبر میرسد این قسمت دارای دو ورودی می باشد یک ورودی به هشتی که به عنوان فیلتری ما بین سربینه و فضای بیرون عمل میکند.

ورودی دیگر با چرخشی به سربینه منتهی می شود تا جلوی دید مستقیم از ورودی به سربینه گرفته شود.

 

بیشتر بخوانید:

موزه نصر فرصت گردشگری دیگر در خلخال

 

دالانی نیز به ابعاد ۱ / ۱۶ × ۱ / ۴ متر در قسمت شمالی به صورت الحاقی به پلان بنا اضافه گردیده که این فضا نیز به هشتی ورودی منتهی می گردد.

این راهرو از طریق سه دالان ارتباطی (ورودی ) در ارتباط با گرمخانه می باشد.

به احتمال قوی این دالان محل چال حوض حمام بوده است سربینه دارای پلان مربع با چهار بازوی کناری میباشد که با کاربندی به بزرگی که به فرم کلاه درویشی می باشد منتهی میگردد.

پس از عبور از سربینه وارد میاندر و از آن طریق گرمخانه می شویم.

این بخش که به فرم هشت ضلعی می باشد، در ارتباط با فضا های خدماتی و خزنیه می باشد.

اتاق تنظیف که در سمت شمال گرمخانه قرار دارد با توجه به فرهنگ مردم و ماهیت این فضا به گونه ای طراحی گشته که در حاشیه قرار گیرد.

دید مستقیم به داخل به وسیله گردش و پیچش جرزها شکسته شود.

سرویس بهداشتی نیز در ارتباط با میاندر ایجاد شده که دسترسی به آن هم از سربینه و هم از گرمخانه میسر باشد.

تون آتشدان و تاسیسات مورد نیاز جهت گرم کردن آب در ضلع پشتی خزنیه بوده که بعدها تخریب گشته است.

پی سنگی با ملات آهکی و پایه های آجری به ضخامت ۸۰ الی ۱۰۰ سانتی متر می باشد.

جرزها و دیوار های ضخیم این حمام به وسیله سنگ و آجر با ملات آهک اجرا شده است.

 

 

پوشش سقف به صورت طاق و گنبد می باشد که برای تبدل زمینه مربع به دایره جهت اجرای گنبد از کاربندی استفاده گردیده است

از قوسهای مورد استفاده در طاقهای این بنا می توان به پنج او هفت، کلیل، گهواره ای وکشکولی اشاره نمود.

این حمام در قسمت سربینه دارای نقاشیهای زبیای می باشد که در حال حاضر با چند لایه گچ وسیمان سفید پوشانده شده است.

در حال حاضر پنج لایه تزئینی در این قسمت به چشم می خورد که تنها لایه اول (اصلی )و لایه چهارم دارای ارزش هنری و تاریخی می باشد.

از دیگر تزئینات می توان به کاربندیهای اجرا شده در سربینه و گرمخانه اشاره نمود.

آخرین مالک این بنا خانواده ذکائی بوده اند این حمام در سال ۱۳۸۱ توسط اداره میراث فرهنگی خریداری گردیده و در حال حاضر جهت تبدیل به اداره میراث فرهنگی خلخال و موزه آثار باستانی در اختیار این اداره می باشد.

عملیات رفع خطر و مرمت استحفاظی در این بنا در سال ۱۳۸۱ صورت پذیرفت و متاسفانه مرمت و بازسازی این بنا به هیچ وجه بصورت مناسب و اصولی انجام نگرفت.

قلعه خشتی گیلوان 

روستای گیلوان از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال، در ‏۶۵‏ کیلومتری جنوب شرقی خلخال قرار دارد.

آب و هوای آن در زمستان‌ سرد و در تابستان‌ معتدل است.

 

قلعه خشتی گیلوان شهرستان خلخال 

 

از چشم‏‌اندازهای زیبای این روستا، رودخانه پرآب گیلوان، ارتفاعات پیرامون روستا، جنگل‏‌های انبوه و سرسبز به همراه هوای مه‌آلود، مراتع سرسبز و مزارع طلایی گندم می‌باشند.

روستای گیلوان دارای قدمت چندین هزار ساله است.

در سال ۱۳۸۵ در جریان خاکبرداری از جاده ماسال- گیلوان، بقایای مربوط به اسکلت کشف شد.

 

بیشتر بخوانید:

قلعه خشتی گیلوان یادگار دوران هخامنشیان

 

در کاوش‌هایی که صورت گرفت، در منطقه‌ای حدود ۱۰×۱۵ متر، ۱۵ اسکلت کشف شد.

در کاوش‌های دیگری که در نزدیکی این روستا و جاده ارتباطی آن با روستای خانقاه(که در یک کیلومتری آن قرار دارد)، انجام شد ۴ گور باستانی متعلق به عصر مفرغ آشکار شدند.

قلعه خشتی یکی از جاذبه‌های روستای گیلوان می‌باشد که به دوران هخامنشیان تعلق دارد و در مساحتی حدود ۶ هکتار ساخته شده است اما متأسفانه به دلیل کاوش‌های غیراصولی و عدم مراقبت‌های لازم، بخش‌های اصلی آن از بین رفته است.

در پایین روستای گیلوان گورستانی وجود دارد که میرزا کوچک خان به مدت ۴۴ سال در آن مدفون بود.

میرزا و یارانش پس از شکست نهضت به طرف کوه‌های گیلوان حرکت کردند ولی دچار بوران و طوفان گردیده و سرانجام زیر ضربات خردکننده سرما و برف در ۱۱ آذر ۱۳۰۰، از پای درآمد.

در سال ۱۳۴۴، به درخواست نوه میرزا نبش قبر صورت گرفت.

 

قلعه خشتی گیلوان خلخال

 

قلعه خشتی در روستای گیلوان و در محوطه وسیعی فاقد پوشش گیاهی قرار دارد.

پلان قسمت اصلی این قلعه بصورت مستطیلی شکل بوده و طول آن ۱۰۵ متر و عرض آن ۶۶ متر و نیز ارتفاع دیوارهای قلعه ۵ متر است.

علت نامگذاری این قلعه به نام قلعه خشتی گیلوان این است که عمده مصالح استفاده شده در ساخت قلعه خشت می باشد.

پی این قلعه از سنگ می باشد.ابعاد این خشت ها دارای طول ۲۶ سانتی متر ، عرض ۲۱ سانتی متر و ارتفاع ۷ سانتی متر است.

دیوارهای قلعه نیز در برخی قسمت ها فروریخته و از بین رفته است ولی بقیه دیوارها سالم و پا بر جا می باشند.

یکی از برجهای قلعه در فاصله دورتر، در نقطه ای که احتمال حمله مهاجمان از طرف دره به قلعه می رود، ساخته شده که تا حدودی بزرگتر از سایر برجهاست.

در جنوب قلعه قبرستان دوران اسلامی قرار گرفته است، قدمت این قلعه به دوران هخامنشیان باز می گردد.

بر اساس عقیده کارشناسان کاربرد این قلعه مراقبت از جاده و کاروان هایی است که از گیلان به طرف آذربایجان می‌رفتند، بوده است.

پل معلق پیر تقی 

در نزدیکی روستای پیر تقی در شهرستان خلخال پل معلقی به نام پیر تقی وجود دارد که دقیقا همانند پل های معلق هیجان انگیز با طناب و چوب های لرزان گردشگران بسیاری را به سمت و سوی خود می کشاند.

این پل هیجان آور بر روی دره های شگفت انگیز بخش هشتجین و در محل تلاقی دو رود کیوی چای و قزل اوزون در دربند مشکول ساخته شده است.

 

بیشتر بخوانید:

سفری به پل معلق پیر تقی همراه با هیجان

پل معلق پیر تقی، بهترین جاذبه گردشگری خلخال

 

طول این پل ترسناک و هیجان انگیز ۷۰ متر و عرض آن یک متر است.

عبور از ارتفاعی در حدود ۶۰ متر از سطح رودخانه، در حین تکان های شدید پل، صدای قدم ها بر روی چوب خشک و صدای خروش آب قطعا رویایی ترسناک و در عین حال هیجان انگیز برای تمامی گردشگران می سازد.

در مورد روستایی که این پل در آن قرار دارد، جالب است بدانید که تنها یک خانوار ساکن دارد و قبلا مورد استفاده ی پژوهشگرانی بوده که برای مطالعه و احداث سد به منطقه می آمدند؛ سدی که دلیلی شد برای ساخت این پل.

 

 

در بازدید از این پل مهیج می توانید فعالیت های زیر را انجام دهید:

۱- بازدید و گردش در رودخانه قزل اوزون

این رودخانه ی پر آب از کوه های کردستان سر چشمه می گیرد و در طی مسیرش زمین های کردستان، زنجان و خلخال را سیراب می کند.

در انتهای مسیرش در پشت سد سفید رود به آرامش می رسد.

 

رودخانه قزل اوزن در خلخال استان اردبیل

 

در مناطق خاصی از این رود می توان به قایقرانی، ماهی گیری و آب بازی پرداخت.

۲ – کوهنوردی و صخره نوردی

در اطراف پل پیر تقی صخره و ارتفاعاتی وجود دارد که می توان ساعاتی را به صخره نوردی و کوهنوردی اختصاص داد و خاطرات خوشی برای خود به ارمغان بیاورید.

همچنین می توان با عکاسی و ثبت لحظات و مناظر عکس هایی ناب و زیبا به دست آورد.

۳- چشمه های آب معدنی بلاغ

در پایین دو درخت بزرگ در کنار هم، در میان علفهای روییده شده ۲ چشمه در کنار هم قرار دارند که چشمه های آب معدنی پیرتقی هستند.

آب گوارا و خنک این چشمه ها بعد از بازدید از آن همه هیجان در پل، انرژی بخش است.

۴- پیک نیک و لذت بردن از مناظر اطراف

علاوه بر قدم زدن بر روی پل، می توانید با پیک نیک کردن بر روی محوطه ی اطراف پل از مناظر لذت ببرید و لحظات خوبی را تجربه کنید.

۵- تجربه زیپ لاین برفراز رودخانه

اگر هیجان قدم زدن بر روی پل شما راضی نکرد، می توانید از زیپ لاینی که در اطراف پل قرار دارد، استفاده و دُز بالایی از هیجان را با زیپ لاینی بر فراز رودخانه خروشان تجربه کنید.

چرا پل معلق پیرتقی احداث شد؟

در سال ۱۳۸۷ پژوهشگران شرکت سازنده ی سد قزل اوزون به منظور انجام مطالعات و آزمایشات خاک جهت اجرای سد پیرتقی به راحتی نمی توانستند از رودخانه عبور کنند.

رودخانه ی قزل اوزون در بیشتر فصول سال پر آب است و تردد در آن دشوار است به همین جهت انجام این تحقیقات برای آن ها غیر ممکن شده بود.

به همین دلیل پل پیر تقی برای تردد مهندسین و تکنسین ها احداث گردید، تا عبور و مرور از رودخانه برای آنها آسان شود.

 

پل معلق پیر تقی خلخال

 

آدرس: ۵ کیلومتری شهر فیروزآباد، ۱۰ کیلومتری شهر هشتجین، بین تونل ۹و۱۰، پل معلق پیر تقی

در جاده ی بین سرپرچم و اردبیل در میان تونل های ۹ و ۱۰ یک کیوسک قدیمی وجود دارد که در کنار آن جاده خاکی به طول ۵۰۰ متر شما را به سمت پل هدایت می کند.

شما می توانید در کنار درخت ها ماشین را پارک نموده و با طی ۷۰۰ یا ۸۰۰ متر پیاده روی به پل برسید چرا این مسیر خیلی هموار نیست و پیاده طی کردن آن شاید راحت تر باشد.

البته قابل ذکر است که مابین تونل های ۸ و ۹ جاده خاکی دیگری وجود دارد که همان جاده ی کارگاه ساخت سد است و می توانید از آنجا تا نزدیکی پل با ماشین بروید.

بقعه متبرکه امامزاده سید دانیال (ع)

بقعه متبرکه امامزاده سید دانیال (ع) در روستاى خانقاه سادات و در بالاى تپه کم ارتفاعى واقع شده است.

این روستا در ۵ کیلومترى شمال شهرستان خلخال استان اردبیل واقع شده است.

شجره نامه این بقعه در زمانهای گذشته از بین رفته است.

 

بیشتر بخوانید:

امامزاده دانیال خلخال را بشناسید

 

طبق روایت اهالى امامزاده سید دانیال (ع) فرزند امام موسی الکاظم (ع)و برادر ناتنی حضرت امام رضا (ع)بوده و به روایت ریش سفیدان و اهالى روستا کرامات زیادى در حق مردم روا داشته است.

هر سال عده ای کثیری از زائران و مشتاقان اهل بیت (ع) از اطراف و اکناف منطقه به زیارت مرقد مطهر بخصوص در عید قربان و ۲۸ صفر و ۲۱ رمضان و دیگر اعیاد اسلامی مشرف می شوند.

کاروانهای زیارتی مشهد مقدس قبل از حرکت ابتدا به این امامزاده رفته و بعد از راز و نیاز و زیارت، عازم سفر خود میشوند و در مناسبتهای مختلف اهالی خلخال این امامزاده را همواره مورد توجه قرار داده اند.

 

 

نمایی از امامزاده دانیال در شهرستان خلخال استان اردبیل

 

براساس طرحی مجتمع زیارتی بقعه امام زاده سید دانیال خلخال در زیر بنای به مساحت۱۳۵۶ متر مربع شامل مسجد بقعه، مهمانسرا، زائرسرا، کتابخانه، وضوخانه، سرویس های بهداشتی و فضاهای سبز و… از سال ۱۳۸۹در حال تکمیل می باشد.

ساختمان قدیمى این امامزاده کوچک بوده و دو ساختمان جدید در زمان هاى متفاوت بر آن اضافه شده است این امامزاده در اعیاد مذهبى داراى بیشترین زائر مى باشد.

طرح جامع بقعه به همت هیئت امناى بقعه و اداره اوقاف و امور خیریه در دست تهیه مى باشد.

مکان های مذهبی به لحاظ جذابیت معنوی همواره زائران و توریست های مذهبی زیادی را از نقاط مختلف جذب می نماید.

قله آق داغ

قله آغ داغ با ارتفاع ۳۳۰۳ متر از سطح دریاهای آزاد، بعد از سبلان، دومین قله مرتفع استان محسوب می شود و تقریبا در جنوب شهرستان خلخال واقع شده است.

دره های بسیار عمیق با شیب های تند و فرسایش همراه با چشمه های متعدد و پراکنده که از برف چال های آق داغ تغذیه می‌شوند، این منطقه را به یکی از پناه گاه های مهم حیات وحش در استان تبدیل نموده است.

از بکر بودن منطقه همین بس که بسیاری از نواحی آن غیر قابل نفوذ و ناشناخته است.

دره های وسیعی هم چون آق دره، قراتلوق دره، پیشیک درسی، پلنگان، پیازری، سوتیلی، تکله بلاغی، قره داغ، آق بره گاه و کچی لیک به علت عدم دسترسی مناسب و آسان به اغلب نقاط آن جهت تعلیف احشام و دام های منطقه ممکن نبوده است.

این نواحی به طور عمده در اختیار وحوش قرار دارد.

جانوران شاخص منطقه آق داغ کل، بز ، گراز ، پلنگ و کبک می باشد و از جمعیت قابل توجهی برخوردارند.

منطقه آق داغ علاوه بر پلنگ و کل و بز زیستگاه دائمی پستانداران و پرندگان زیر می باشد.

از پستانداران، خرس، روباه، گرگ، گراز، خرگوش، گورکن، سمور، راسو، گربه، خفاش از پرندگان، کبک، انواع پرندگان شکاری روز پرواز و شب پرواز نظیر دلیجه، عقاب، سار، گبه، سنقر و … انواع پرندگان گنجشک سان نظیر پرستو، چلچله، چکاوک، دم جنبانک، سنگ چشم، سار، کلاغ، زاغ، سسک، توکا، سهره و گنجشک در این منطقه زندگی می کنند.

دامنه های این کوهستان همه ساله هنگام بهار لباس تازه ای از گلزار و چمنزار به خود می پوشد و بالاخص گیاه خوراکی ریواس که در مناطق کمی درکشور می روید.

به وفور در دامنه های این کوهستان یافت می شود و مزه منحصر به فرد و خاص خودش را دارد.

هر ساله در اواخر خردادماه که بهترین فصل صعود همگانی به این قله است همایش صعود سراسری قله آغ داغ با حضور خیل عظیم مشتاقان و ورزشکاران از استانهای مختلف کشورمان برگزار میگردد.

بنا به گفته استادان و کارشناسان فن صعود زمستانی به این قله یکی از صعود های مشکل و فنی رشته کوهنوردی به حساب می‌آید.

آبشار نره‌گر

یکی از زیبایی های خدادادی و طبیعتی شهرستان خلخال وجود آبشار های زیبا در مناطق مختلف این شهرستان در جنوب استان اردبیل است.

آبشار نره گر یکی از زیباترین آبشارها در روستای اسبو از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال است.

 

بیشتر بخوانید:

آبشار صعب العبور در شاهرود خلخال

 

فاصله این آبشار از مرکز شهر خلخال ۳۷ کیلومتر بوده که برای رفتن به این ابشار باید از داخل روستای اسبو با پای پیاده راه ابشار را در ارتفاعات پیش گرفت.

آبشار اسبو در زمستان یخ زده و در اوایل بهار با آبی فراوان خروشی دل انگیز را در دل کوهستان روستای اسبو به وجود می آورد.

 

آبشار نره گر خلخال واقع در استان اردبیل

 

این آبشار استراحتگاه طبیعت‌گردان در شهرستان خلخال است واز اوایل بهار تا اواخر آبان ماه در تمامی ایام پذیرایی گردشگران ، کوهنوردان و طبیعت گردان است.

مسجد روستای خمس

بنای این مسجد با قدمت ۲۵۰ سال متعلق به دوره قاجار است و یکی از زیباترین معماری‌هایی است که دور از چشم میراث فرهنگی نیز نماند.

 

 

روستای خمس شهرستان خلخال 

 

به شماره ۲۷۶۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است این بنا در سال۱۳۱۶ هجری قمری مطابق با ۱۲۷۵ خورشیدی توسط شخصی بنام” حاج عبد الغنی رزاقی ” تعمیر و باز سازی گردیده است.

معماری مسجد و مناره ان توسط شخصی بنام کربلایی حسن انجام شده و نام وی بر روی کتیبه ای از جنس کاشی و به تاریخ ۱۳۱۶ بر روی بدنه مناره نصب شده است.

 

بیشتر بخوانید:

طبیعت فوق العاده زیبای روستای گردشگری خمس

 

کارهای چوبی مسجد از جمله پنجره ها ،درهاو منبر نیز توسط شخصی بنام استاد “اویس حمدالله زاده” صورت گرفته است.

این صنعتگر و هنرمند از اهالی روستای خمس بوده است.

در این مسجد قرآن های نفیس با جلد پوست آهو و صفحات مزین به آب طلا موجود می باشد که از آثار خطی دوران قدیم می باشد.

سنگ نوشته روستای سوران

روستای ییلاقی و سرسبز سوران در فاصله ۳۸ کیلومتری خلخال قرار دارد.

از جاذبه های این روستای زیبا می توان به برج های بلند، تپه گلین قیه، جنگل بورجابوران ،مخفی گاه تاتوله، دو امامزاده و یک پیر اشاره کرد.

در داخل جنگل بورجابوران مخفی گاه زیر زمینی به نام تاتوله وجود داشت که مردم در زمان حمله مغولان به آنجا پناه می بردند این جنگل بکر سرسبز بوده و دارای چندین چشمه است.

تپه باللی قیه محل زندگی زنبورهای عسل کوهستان است و از قدیم اهالی برای آوردن عسل به انجا می روند.

قسمت فوقانی یکی از سنگ نوشته ها به دست افراد سودجو به سرقت رفته است.

روستای سوران دارای پتانسیل های زیادی برای گردشگران آثار باستانی است.

نوروز نمای باستانی روستای ترازوج

روستای زیبای ترازوج در ۲۷ کیلومتری جنوب غربی خلخال بر سر راه هشتجین قرار دارد.

از حدود چهار قرن پیش ، سه مخروط سنگ چین بر خط الراس شرقی مشرف به روستا ایجاد شده است.

به ترتیب زمان ۱۸ روز مانده به نوروز، سه روز مانده به نوروز، و اول نوروز را بر اساس طلوع خورشید از پشت این سنگچین ها که کلک (به معنی مخروط) خوانده می شود نشان می دهند.

برای این منطور باید در چند هفته مانده از اسفندماه ، از پنجره مسجد روستا که مسجد شیخ بهایی نام دارد، موضع آفتاب را بر خط راس شرق روستا مشاهده کرد.

ساخت این سنگچین های نوروز را بر کوهی به نام «قوئوخ داخی» به معنای کوه توخالی از سید امیر شمس الدین علی بن محمد بن علی حسینی خلخالی، از شاگردان بها الدین عاملی معروف به شیخ بهایی دانسته اند.

شمس الدین خلخالی بر دو رساله ریاضی و نجومی استادش شیخ بهایی به نام های خلاصه الحساب و تشریح الافلاک شرح نوشته و استادش کار اورا ستوده است.

نسخه های خطی این شرح ها در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می شود. تاریخ اتمام شرح تشریح الافلاک ۱۰۰۸ قمری بوده است.

ارتفاع مخروط های سنگی ۲ تا ۳ متر و فاصله مستقیم آن ها تا پنجره دیوار شرقی مسجد حدود یک کیلومتر ارتفاع مسجد از سطح دریا ۱۹۱۹ متر می باشد.

به گفته اهالی روستا در سمت غرب این منطقه در روستایی به نام بورگهیم سنگ چینی در خط الراس غربی وجود داشت که محل غروب خورشید در اعتدالین بود و اکنون آن سنگچین ویران شده است.

این ابزار گاهشناسی بومی در ایران بی نظیر است.

حمام سنگی

این حمام در شهرستان کوثر و در دامنه‌ی کوه و به صورت غاری است که از یک فضای مستطیل شکل به ابعاد تقریبی ۴*۱۰ متر تشکیل شده است که در دل صخره‌ی طبیعی کنده شده است.

محلی که حمام در آن ایجاد شده در اصل یک چشمه بوده که با گسترش محدوده چشمه و ایجاد سکو و یک حوض مرکزی با کنده کاری در بستر سنگی تبدیل به فضایی جهت استحمام شده است.

آب این حمام از سه نقطه تامین می شود که درجه حرارت های هر کدام با دیگری فرق می کند.

 

حمام سنگی خلخال

 

در دو گوشه ی شمال شرقی و شمال غربی حمام حوضچه های کوچکی با ابعاد حدود نیم در نیـم متر ایجاد شده که آب تراوش شده از دل دیواره‌ی سنگی ابتدا در این حوضچه ها جمع شده و سپس وارد حوض مرکزی می شود.

وسط دیواره‌ی شرقی حمام نیز سومین سرچشمه‌ی آب حمام می باشد کـه سردتـر از دو سرچشمه‌ی دیگر است.

گرمترین آب چشمه‌ی حمام بیشتر از ۲۰ درجه‌ی سانتیگراد دما ندارد، با اینهمه استحمام با آن بسیار آرام بخش و دلچسب است.

در رابطه با تاریخ احداث این حمام اطلاع دقیقی در دست نیست . آنچه مسلم است اینکه این حمام ابتدا چشمه‌ای بوده که آب آن بیشتر مصرف شرب داشته است.

درر ۵۰ سال اخیر تغییراتی در بخش های ورودی حمام ایجاد شده به خصوص در هنگام احداث راه کیوی – خلخال در اثر ریزش کوه قسمت های ورودی حمام تخریب شده است.

 

بیشتر بخوانید:

حمام سنگی گیوی؛ یادگار دوران اورارتویی

 

تـوسط اهالی محل بـا مـرمت بخش های فرو ریخته با استفاده از مصالح سیمان و سنگ و با ایجاد طاق سنگی و با نصب درب فلزی به شکل امروزی درآمده است.

مردم شهر گیوی هنوز هم از این حمام استفاده می‌کنن و هنوز عقیده دارن آب حمام اثر خاصی داره و بعد از استحمام به شدت گرسنه می شوند.

درون حمام سکوهایی برای نشستن درون سنگ کنده شده و به دلیل چشمه آب گرم درون فضا پر از بخار میشود.

استحمام با آب آن به قدری پوست و مو رو نرم و لطیف می کنه که با هیچ فرآورده بهداشتی امروزی قابل مقایسه نیست.

این حمام تنها حمام در جهانه که برای شستشوی مو و … نیازی به مواد شوینده مثل صابون و شامپو نیست.

داش حامامی (حمام سنگی) بنایی منحصر بفرد است که در مکانی با مناظر طبیعی زیبا و شگفت انگیز واقع شده است.

این محل می تواند یکی از قطب های جذب گردشگر در شهرستان کوثر باشد.

فینارود

منطقه گردشگری فینارود ‎گردشگری فینارود خلخال که یکی از زیباترین مناطق گردشگری بکر در جنوب شهر خلخال می باشد.

این منطقه که در نزدیکی روستای خوجین واقع شده است و مکانی خوش اب و هوا برای گذراندن اوقات فراغت است.

 

منطقه ی زیبای فینارود خلخال

 

‎منطقه ی زیبای فینارود خلخال که به دلیل وجود چندین سد که دریاچه های کوچک و زیبایی را ساخته اند و آب هوای خنکش در تابستان پذیرای بسیاری از گردشگران است.

در این منطقه گردشگری علاوه بر این ها شما جنگل های سرسبز و بکری را می بیندی که می توانید ساعت ها در آن پیاده روی کنید.

‎این منطقه با آب و هوای مطبوع و خنک و چشم‌اندازهای جنگلی و مرتعی زیبایی در فصل گرما و تابستان انچنان هوای دلپذیری دارد که همه را به سوی خود می کشد.

‎فینارود را می توان محل تلاقی جنگل و کوهستان و مرتع در یک نقطه دانست.

 

بیشتر بخوانید:

فینارود خلخال، طبیعتی بکر در تلاقی کوهستان و جنگل

 

چشم انداز بی بدیلی را می سازد و به علت قرار گرفتن دریاچه سد فینارود در همین منطقه امکان شنا کردن و ماهیگیری در ان، جاذبه بی نظیر گردشگری است.

‎وجود گیاهان دارویی غنی در این منطقه خودش سوغات خوبی برای هر گردشگری است.

‎بکر بودن این منطقه موجب شده که بسیاری از گردشگران برای گذراندن ساعاتی دلپذیر در دل طبیعت و در دامان کوهستان و جنگل زیبا و هوای خنک به این نقطه سفر کنند.

به هر صورت در این روز های گرم تابستانی ما به شما پیشنهاد می کنیم برای چند روز هم که شده به این منطقه بروید.

در در جنگل هایش پیاده روی کنید و از هوای پاک و سالم کوهستانی اش لذت ببرید.

پل تاریخی فیروز آباد

پل تاریخی فیروزآباد واقع در شهرستان کوثر(جنوب استان اردبیل) در سال ۱۳۱۲ و در زمان جنگ جهانی دوم بر روی رودخانه ای واقع در مرکز بخش فیروز که محل عبور آب دو رودخانه گیوی چای و سنگورچای می باشد بنا شده است.

 

پل تاریخی فیروز آباد شهرستان خلخال

 

 

بیشتر بخوانید:

پلی در کوثر که زمان جنگ جهانی اول ساخته شد

 

این پل به طول تقریبی ۲۰متر و با ارتفاع ۱۵ متر با یک دهانه با قوس بیضی شکل می باشد که در هر دو طرف با دو هلال بزرگ و کوچک در طرفین بر روز صخره سنگ تماما از مصالح طبیعی احداث شده است.

پل تاریخی فیروز آباد توسط مهندسین آلمانی احداث شده و کاربرد آن برای عبور نیروهای آلمانی بود که امروز نماد شهرستان کوثر در بخش گردشگری محسوب می شود و از نظر اصول معماری و سبک اجرا متفاوت با پل های تاریخی ایران است.

آبشار دیز 

روستای زیبای دیز در شهرستان خلخال، در جنوب غرب مرکز شهرستان قرار گرفته است.

آبشاری بسیار زیبا در ارتفاع ۱۱۵۰ متر بالاتر از سطح دریا و در در موقعیت جغرافیایی N 48°۴۴’۲۵ E37° ۱۹′ ۱۴ در میان تنگه ای عمیق قرار دارد.

تاج آن نسبت به کف دره بیرونزدگی زیادی دارد و ارتفاع این آبشار بیش از ۵۰ متر است.

این آبشار پس از فروریختن از آن بلندی در بستر جویباری دلفریب به حرکت در می آید.

این آرامشش پس از سقوط، طراوات و شادابی آنجا را هزاران برابر می کند و فضایی بسیار لذت بخش که زیباییش روح آدمی را صفا می دهد.

گورستان تاریخی و اسرار آمیز روستای شمس آباد

این قبرستان بیش از ۱۳۰۰ سال قدمت دارد و در روستای شمس آباد در توابع بخش خورش رستم شمالی خلخال و در فاصله ۲۵ کیلومتری غرب شهر هشتجین و تقریبا کناره رودخانه قزل اوزن قرار دارد.

در گذشته بر روی این مقبره ها مجسمه قوچی وجود داشته که به گفته اهالی این مجسمه یک بار در سال ۱۳۸۱ به سرقت رفته است ولی اهالی آن را از دزدان باز پس گرفته اند.

متاسفانه این سر قوچ در قبرستان وجود نداشت و به نظر میرسد نزد یکی از اهالی معتمد از بیم سرقت مجدد به امانت گذاشته شده باشد.

 

گورستان شمس آباد شهرستان خلخال

 

مردم منطقه عقیده دارند که وقتی سر قوچ را در رودخانه می شویند باران می بارد.

بر حسب اطلاعات داده شده و خط کوفی ، قدمت قبرستان به بیش از هزار و سیصد سال می رسد.

اما بنیان گذار شمس آباد؛ بنا به آثار و گفته های انتقالی پدران و بزرگان خانواده از قدیم الایام مرحوم جنت مکان شیخ شمس الدین اسدی مهاجر کاوانی الاصل می باشد.

 

 

بیشتر بخوانید:

روستای شمس آباد خلخال با قبرستان ۱۳۰۰ ساله

 

جد بزرگوارش پس از مشرف شدن به دین مبین اسلام در زمان پیامبر عظیم الاشان در اثر آزار و اذیت مشرکین وقت مکه از زادگاهش مهاجرت و به مدینه منوره تشریف می برند.

جد شیخ شمس الدین از قبیله بنی اسد مکه بوده از نسل پاک همان بزرگوار افرادی به عنوان سفیر یا مروج دین از مدینه مهاجرت و به ایران سفر نموده و چند نفری به مرور به خلخال آمده و در روستای کاوان مستقر می گردند.

در نتیجه شیخ شمس الدین به محل فعلی شمس آباد تشریف فرما شده و به بنیانگذاری شمس آباد همت می گمارد و مشغول تعلیم و تعلم مسلمین می نماید.

آثار با ارزش بجای مانده که گویای عظمت و شان عرفانی آن بزرگوار و اهل بیت و مریدان را بازگو می‌نماید سنگ نوشته هایی است که روی قبرهای آن بزرگواران قرار دارد و با خط کوفی بسیار زیبا کنده کاری شده که خود بیانگر مهارت و معلومات آن بزرگواران است.

بازماندگان این شیخ بزرگوار که اکثراً با سواد و اهل قلم بوده اند همیشه از قدیم الایام به تعلیم وتعلم و خدمت به اهالی پرداخته اند.

 

شمس آباد خلخال

از جمله دو شخصیت بزرگ عصر حاضر مرحوم شیخ سعدالله افندی اسدی که پس از کسب علوم دینی در هشجین مقیم و مرحوم شیخ فتح الله افندی اسدی هم که پس از کسب علوم دینی به منطقه تالش مهاجرت نموده و به امور مسلمین آن دیار همت گماشته اند.

بازماندگان فعلی این بزرگوار در روستاهای شمس آباد و کاوان زندگی می کنند و عده بیشتری برای کسب و امرار معاش به تهران و سایر شهرهای شمالی تالش مهاجرت نموده اند

اکنون اهالی این روستا جملگی مسلمانان متعهد، مومن و قدرشناس هستند.

مسجدی آباد کرده اند که روزانه در همه نوبت ندای روح بخش مومنین را دعوت به انجام فرائض دینی می نماید.

مردم احترام فوق العاده ای برای قبور این بزرگواران قائل هستند که محل زیارت اهالی بوده و به خصوص در سفرها خواه موقع مسافرت و خواه پس از بازگشت حتما به زیارت قبور مشایخ بزرگوار مشرف می شوند.

روستای شمس آباد در میان کوهها قرار گرفته و لذا قسمت غرب روستا در تابستان به علت وجود باغات سرسبز و جاری شدن آب چشمه ها از قلب کوه در ییلاق خنک و معتدل و در زمستان سرد می باشد.

قسمت شرقی روستا در تابستان بسیار گرم و در زمستان حتی موقع بارش برف هوایی ملایم و قابل استفاده برای اهالی می باشد.

این قبرستان به شدت توسط مردم منطقه حفاظت می شود ولی با این حال افراد سود جو این مکان را مورد تعرض قرار داده اند.

---

گردشگری استان اردبیل | گردشگری خلخال | دیدنی های خلخال |معرفی ناشناخته های گردشگری