آبتنی لذت بخش در یدی بلوک سردابه
نویسنده: توحید سیف
این چشمه‌ها که در ۲۰ کیلومتری اردبیل و در روستای سردابه قرار دارند اواخر سال ۱۴۰۰ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیدند.
استان اردبیل با چشمه‌های آبگرم معدنی معروف است، با ورود به این استان و در مسیر خود به سمت کوه سبلان با آب‌گرم‌های متعددی روبه‌رو خواهید شد که از دل کوه و سنگ سرچشمه می‌گیرند.
مردم منطقه از دیرباز با مواهب طبیعت آشنا هستند و سال‌ها پیش از ایجاد مجتمع‌های آب‌درمانی در چشمه‌های طبیعی تن به آب می‌سپردند.
داستان راهی شدن پیرمردها و پیرزن‌ها در سال‌های دور با پای پیاده و یا به کمک چارپایان برای آبتنی در آبهای درمانی مناطق صعب‌العبور که به خاصیت درمانی آنها ایمان داشتند، داستانی تکراری در خانواده‌های این منطقه است.
با گذر زمان و توجه گردشگران به استان اردبیل، بسیاری از چشمه‌های آبگرم طبیعی به مجتمع‌های آب‌درمانی تبدیل شدند و در مناطقی مثل شهرهای سرعین، مشگین‌شهر، نیر، خلخال و روستای سردابه مجتمع‌های مدرنی ایجاد شدند که هر ساله پذیرای خیل عظیم گردشگران هستند.
در این میان اما برخی از چشمه‌ها به همان شکل طبیعی خود باقی مانده‌اند و شهرت خود را از قرار گرفتن در دل طبیعت به دست آورده‌اند.
چشمه‌های آبگرم یدی بلوک سردابه در روستای سردابه یکی از این نمونه‌ها است که اواخر سال ۱۴۰۰ با شماره ثبتی ۹۸۱ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسید.
یدی بلوک یا هفت چشمه مجموعه‌ای از چشمه‌های آبگرم معدنی است که در فاصله تقریبا ۲۰ کیلومتری غرب اردبیل و دامنه شرقی کوه آتشفشانی سبلان واقع شده است. در حقیقت هفت چشمه آبگرم در منطقه وجود دارد و اسم «یدی بولوک» که در زبان ترکی به معنای هفت‌بخش یا هفت‌پاره است به همین مطلب اشاره دارد.
استخرهایی با چینش سنگ در دور آن توسط مردم در این منطقه ایجاد شده است که اهالی و گردشگران از آنها استقاده می‌کنند.
البته تعداد استخرها در زمان‌های مختلف کم و زیاد می‌شود و به دلیل اینکه از جای جای این منطقه آبهای گرم جاری هستند، گاهی اوقات استخرهایی تخریب و استخر دیگری در بخشی دیگر ایجاد می‌شود، اما در حالت کلی پنج استخر همواره دایر بوده و توسط بومیان و گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی از کارشناسان میراث‌فرهنگی اردبیل که در تهیه پرونده ثبتی این مجموعه همکاری داشته است، در مورد موقعیت این چشمه‌ها می‌گوید: «مجموعه چشمه‌های آبگرم یدی بولوک در امتداد دره‌ای شرقی – غربی و در دامنه‌های سبلان واقع شده است. این دره که به همان نام یئدی بولوگ مشهور است، در امتداد یک گسل شکل گرفته و عملکرد این گسل باعث به‌وجود آمدن شکستگی‌هایی در واحدهای آتشفشانی موجود در منطقه شده است و در امتداد همین شکستگی‌ها سیالات گرمابی بالا آمده و در سطح زمین به صورت چشمه‌های آبگرم ظاهر شده‌اند. این چشمه‌های آبگرم دمای ملایمی داشته و حدودا ۴۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد حرارت دارند. به دلیل وجود لایه‌ای نسبتاً ضخیم از خاک، این منطقه عمدتاً به شکل چمن‌زار و مرتع است.»
قرار گرفتن این چشمه‌ها در دل طبیعت کم‌نظیر دامنه سبلان ویژگی‌های منحصر به فردی به آنها داده است. طبیعت اطراف چشمه‌ها در بهار و تابستان سحرانگیز و در پاییز و زمستان متفاوت است. در بهار و تابستان مردم، به ویژه اهالی روستاهای اطراف که خسته از کار روزانه هستند و کوهنوردان یا گردشگرانی که خود را به یدی بلوک سردابه رسانده‌اند، تن خود را در این چشمه‌ها به آب گرم و درمانی می‌سپارند. در زمستان با توجه به دمای بالای آب چشمه تجربه کم‌نظیری برای بازدیدکنندگان از این چشمه‌ها به دست می‌آید. تصویر آبتنی چند نفر در چشمه‌های یدی بولوک در حالی که اطراف چشمه را برف سفید پوشانده تصویری پر بازدید از این منطقه است. اهالی معتقدند که این چشمه‌ها خاصیت درمانی دارند و برای درمان امراض پوستی و درد مفاصل نیز از این چشمه‌ها استفاده می‌کنند.
در این باره بیشتر ببینید:
یئدی بلوک سردابه
چشمه‌های آبگرم یدی بولوک با توجه به موقعیت قرارگیری در دل طبیعت، آب و هوای خوب، فرهنگ کم نظیر مردم منطقه، استقرار عشایر به عنوان ییلاق در این منطقه و سایر ویژگی‌های موجود می‌تواند به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری تبدیل شود.
نکته مهمی که در مورد توسعه گردشگری در این منطقه باید مورد توجه قرار بگیرد، حفظ چهره طبیعی این جاذبه است.
با توجه به نزدیکی چشمه‌های آبگرم یدی بلوک به روستای سردابه و مجتمع آب‌درمانی این روستا که یکی از مناطق گردشگرپذیر استان اردبیل است، به نظر می‌رسد تنها با بهبود وضعیت جاده دسترسی این منطقه و البته با معرفی جاذبه در سطح ملی می‌توان شاهد رونق گردشگری در دره یدی بلوک بود.
