پل معلق مشگین شهر؛ پلی در دامن سبلان

هر مسافری که وارد مشگین شهر می شود، سراغ پل معلق را می گیرد.

آدرس سر راست است؛ ۳۰۰ متر بالاتر از میدان دوم، سمت چپ.

این شهر، پیش از ساخته شدن پل، به طبیعت زیبا و چشمه های بی شمار آبگرم روستاهایش در دامنه های کوهستان سبلان معروف بود. البته هنوز هم هست، ولی ذوق دیدن و راه رفتن روی پلی که می گویند مثل ننو تاب می خورد، سودای تازه ای است برای مسافران و گردشگران.

راه نزدیک است. از پایین شهر می شود پل را دید. حالتی شبیه به نیم دایره دارد. از ورودی شهر تا پل با ماشین ۵دقیقه بیشتر راه نیست.

خیابان و پارکینگ جا به جا پر از ماشین است. بیشترشان باربند دارند. معلوم است از جای دوری آمده اند. وارد محوطه مجموعه می شوم.

رستوران ، آش فروشی، عسل فروشی و بازارچه بزرگ سرپوشیده و اولین چیزی که در محوطه پل معلق مشگین شهر خود رانشان می دهد ولی نخستین چیزی که نظرم را به خود جلب می کند، نه پل بلکه موبایل ها و مونوپادهایی است که دست مردم است. دوربین همه موبایل ها روشن است.

بازار سلفی هم داغ داغ، آنقدر که حتی مردها و زن های هفتاد ساله هم وارد معرکه شده اند. باید بگویم وقتی زمینه عکس، کوهستان زیبا و سرسبز سبلانی باشد که سر از مه و ابر بیرون آورده، هر کسی را برای گرفتن چند عکس خاطره انگیز به هوس می اندازد.

همراه با «علی» عکاس روزنامه می رویم روی پل. پلی متفاوت از همه سازه هایی که دیده ایم، حتی پل طبیعت تهران. پل معلق با کابل های بی شماری محکم شده و کابل های دیگری به نام «حمایت» آن را به زمین وصل کرده است.

روی پل وقتی پایین را نگاه می کنی، سرت گیج می رود. ارتفاع، بیش از آن چیزی است که فکرش را می کردم.

هرچند وضعیت برای مسافران ناآشنا، کمی ترسناک و هیجان انگیز است، اما تماشای سبلان مه آلود و باغ های سرسبز از آن بالاآرامش بخش است.

روی پل ۲۰۰نفری هستند. وزش باد و رفت و آمدها پل را تاب می دهد؛ انگار زیر پایت خالی می شود. ناخواسته یاد کارتونی می افتم که در بچگی دیده بودم؛ مرد چوپان، همراه با اسبش از روی پل چوبی که با طناب به هم وصل هستند، عبور می کند و چندین تکه از کف پل می شکند و اسب از بالابه داخل رودخانه سقوط می کند. با پایم چند ضربه نه چندان محکم به کف پل می زنم. محکم است و جای ترس ندارد.

روی پل با اطرافش فرقی نمی کند؛ همه در حال عکس گرفتن هستند. بیشتر از رفت و آمدها، ژست های روی پل به چشم می آید. یکی دست هایش را باز می کند انگار می خواهد کوهستان را در آغوش بگیرد. یکی دیگر روی زمین نشسته و دیگری آنچنان در بحر عکاسی است که حواسش نیست چند عابر دیگر پشت او متوقف شده اند. بقیه هم طوری دوربین موبایل شان را زاویه بندی کرده اند که هم پل معلوم باشد هم سبلان.

میانه پل، آنهایی که در مسیر رفت هستند، برای یک لحظه توقف می کنند. دو به شک هستند بروند یا بپرند. جلوتر که می روم متوجه تردیدشان می شوم؛ طراح پل معلق، برای جذاب شدن این سازه وسط پل، شیشه ای بزرگ به جای چوب گذاشته است. گویی با پا گذاشتن روی آن یکراست می افتی ته دره! کف دره سبز از قاب شیشه ای آنچنان ترسناک نیست و بیشتر شبیه عکس های انتزاعی است.

دختر نوجوانی در میان تردید عابران، برای رفتن و نرفتن یکراست می رود و روی شیشه می نشیند و ژست می گیرد و چلیک و چلیک عکس می اندازد. می خواهد هر طور که شده پل و شیشه و دره و خودش در یک قاب باشند. به هزار زور و زحمت موفق می شود. عکس ها را به فامیل هایش نشان می دهد و می گوید: «رسیدیم هتل این عکس را می گذارم توی اینستاگرام. این یکی هم قشنگ است عکس پروفایل تلگرام می کنم. این یکی هم که به نظرم خوراک فیس بوک است.» همین حرف ها کافی است که بقیه هم دست به کار شوند و خودشان را بیندازند روی شیشه. حالاعکس است که از همدیگر می گیرند.

افرادی که عاشق ورزش هیجانی هستند زیپ لاین را انتخاب کردند و از بالای سر ما به پرواز در می آیند.

به راه مان ادامه می دهیم. به انتهای پل می رسیم؛ لرزش ها و پیچ و تاب پل بیشتر می شود. بچه ها با این تکان ها به ذوق می آیند و روی پل می دوند و خانواده هایشان هم به دنبال شان. آخر پل پیرمرد و پیرزن ایستاده اند و می خواهند عکس سلفی بگیرند. طفلکی ها بلد نیستند. کمک شان می کنم تا عکس یادگاری بیندازند.

در انتهای پل اصلی یک پل چوبی هم برای بچه ها درست کردند تا استرس و ترس نداشته باشند.

ابتدا و انتهای پل بیشترین تجمع برای عکاسی است. پیر و جوان و پسر و دختر است که عکس می اندازند. عکس های یادگاری که هر کسی را به هوس می اندازد. حتی سفر به اینجا برای گرفتن همین چند عکس هم می ارزد. مثل «حسن اکبری» که از تهران آمده. او درباره سفرش به این منطقه می گوید: «دوستم وسط تابستان آمده بود مشگین شهر و هر روز از پل معلق و آبگرم های این اطراف توی اینستاگرامش عکس می گذاشت. عکس ها آنقدر قشنگ و دیدنی بود که تصمیم گرفتم همراه همسرم برای دو سه روز به اینجا بیاییم. فکر نمی کردم این شهر آنقدر بکر و زیبا و خوش آب و هوا باشد. اگر تهران برگردم برای همکاران و فامیل هایم اینجا را تعریف می کنم.»

از مادربزرگی که پتو روی شانه هایش انداخته و از همان ابتدای پل در حال فیلمبرداری است می پرسم شناختی از این منطقه داشته یا نه؟ فیلمبرداری را قطع می کند و می گوید: «۱۲ سال است هر مهرماه با شوهرم در سالگرد ازدواجمان به سرعین می آمدیم ولی از سال پیش که به پیشنهاد یکی از دوستان به مشگین شهر آمدیم قرارمان عوض شد و از امسال برای سفر اینجا را به خاطر بکر بودن و آبگرم های بکرش انتخاب کردیم. این پل و طبیعت اطرافش آنقدر قشنگ است که آدم از پیاده روی لذت می برد. از اینجا فیلمبرداری می کنم و برای نوه هایم که آلمان زندگی می کنند می فرستم تا ببینند ایران چقدر طبیعت زیبایی دارد.»

آن طرف پل، مهندس «جواد قربانی»، مدیر طرح منطقه نمونه گردشگری «خیاوچایی» منتظر است. همراه با او روی پل قدم می زنم و از او درباره چگونگی ساخت چنین پلی در این منطقه می پرسم.

«مشگین شهر دارای قابلیت های بی نظیر گردشگری است مثل چشم اندازهای دامنه سرسبز سبلان، ییلاقات عشایر، آبگرم های معدنی با خاصیت درمانی بالا، منظره زیبای دره خیاوچایی، آثار باستانی و میراث فرهنگی و همچنین آب و هوای ییلاقی و طبیعت زیبای روستاهای هدف گردشگری که بسترهای مناسبی برای سرمایه گذاری در صنعت گردشگری هستند. همین قابلیت ها باعث شد تا تصمیم ساخت چنین سازه ای قوت بگیرد.

استارت پل معلق از سال ۸۳ زده شد و بخشی از عملیات زیرساختی سازه در همان سال انجام شد اما بنا به دلایلی ادامه عملیات از سال ۹۳ شروع شد و در کمتر از ۹ ماه پل معلق ساخته شد و در ۲۶ اردیبهشت ماه سال ۹۴ با حضور دکتر سلطانی فر، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور به بهره برداری رسید.» اما سوالی که ذهن خیلی از بازدیدکنندگان را مشغول می کند، این است که ایده ساخت این پل چگونه و در ذهن چه کسی شکل گرفته است؟ آیا پل دیگری به این شکل در منطقه دیگری از کشور وجود دارد؟

مهندس قربانی در این باره می گوید: «ایده پل معلق توسط مهندس «گنجعلی بیگ» که مجری این سازه در مشگین شهر است مطرح شد. او این ایده را از پل «کاپیلانوی» ونکوور کانادا الهام گرفته و با توجه به منظره زیبا و رویایی دره خیاوچایی نقشه این سازه را طراحی کرد.

پل معلق نخستین پل معلق کشور است و با ۳۶۵ متر طول، ۲ متر عرض و ۸۰ متر ارتفاع از کف دره خیاوچایی در سطح خاورمیانه منحصر به فرد است.

البته وجود آب های گرم سبلان از جمله قوتورسویی، شابیل قینرجد، ملک سویی، مرویل، دودو، آق سو، ایلاندو، مراتع سرسبز سبلان، عشایر ائل سون و گذرگاه های کوچ عشایری کاروانسرای قانلی بولاغ مشگین شهر، قله سبلان، کهنه قلعه مشگین شهر، دژ قهقهه مشگین شهر و… به جذابیت های گردشگری این شهر افزوده است.

وقت رفتن است و باید دامنه سبلان را با این همه زیبایی با هوای ییلاقی اش با هوای آلوده و ترافیک و شلوغی تهران عوض کنیم.

حمید حاجی پور

در این باره بیشتر بدانید:

زیبایی های طبیعت از روی پل معلق مشگین شهر

پل معلق مشگین شهر و هیجان عبور از آن

سفر به مرتفع ترین پل کابلی خاورمیانه