کاروانسرای قانلی بلاغ یا همان کاروانسرای شاه عباسی در گذشته محل استقرار کاروانیان بوده که بعدها به محل زندگی عشایر منطقه تبدیل شده است.
به گزارش دیدشهر، در گوشه جنوب شرقی روستای مرزی قانلی بولاغ (سرباز وطن) و در بخش ارشق شهرستان مشکین شهر و در ۳۸ درجه و ۴۹ دقیقه و ۳۶ ثانیه عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۱ دقیقه و ۲۳ ثانیه طول شرقی واقع شده که ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۵۰ متر می باشد.
این بنا در دوره آرامش سیاسی عهد صفوی و به احتمال زیاد در زمان شاه عباس، به سبک چهار ایوانی ساخته شده و به کاروانسرای شاه عباسی معروف است.
کاروانسرای قانلی بولاغ در ابتدا به عنوان پناهگاهی برای استراحت کاروانیان بوده و تا حدود ۸۰ سال پیش عشایران منطقه از این مکان به صورت دسته جمعی به عنوان خانه مسکونی قشلاقی استفاده می کرده اند.
مساحت کل بنا ۲۰۲۴۷ متر مربع و مساحت حیاط مرکزی آن ۶۴۰ مرت مربع است و درب وودی از ایوان جنوبی باز می شود. درو تا دور حیاط ۲۴ اتاق رو به حیاط جهت تبادل کالا و استراحت مسافرین طراحی شده و ۸ شترخان و بارانداز برای نگهداری شتر ها و کالاها و ۴ فضا برای خدمت رسانی و ۳ حجره در بین هر دو شتر خان جهت استقرار همراهان و نگهبانان طراحی شده است.
این کاروان سرا در زمینی به مساحت ۸۰۰ متر مربع احداث شده و مصالح به کار رفته در آن از سنگ و آجر است این بنا دارای حیاط و هشت تالار مستطیل شکل بوده که سقف بنا به صورت رومی و گهوارهای پوشش داده شده و درون هر کدام از تالارها نیز دارای قاقچههای متعدد است.
این کاروان سرا چند شاخصه مهم دارد که آن را از سایر کاروان سراها و ابینههای تاریخی متمایز میسازد ویژگی اول کاروان سرای قانلی بولاغ، واقع شدن آن در مسیر جادهی ابریشم است و واقع شدن کاروان سرا در نقطهی صفر مرزی جمهوری آذربایجان و ایران دومین شاخصه آن است که محور خوبی برای توسعهی گردشگری است و شیوهی معماری خاص اسلامی به کار رفته در آن از ویژگیهای دیگر است که آن را متمایز ساخته است.
کاروان سرای قانلی بولاغ در زمان صفویان از اهمیت زیادی برخوردار بوده و همواره مورد استفادهی تجار و بازرگانان ایرانی که با کشورهای شمالی از جمله روسیه در ارتباط بودند قرار میگرفته است.
این کاروان سرا تا عهد قاجار مورد استفاده بود و بعد از آن از رونق افتاده است و این اثر با شماره ۱۰۰۹۰۱۶ در فهرست ملی آثار کشور به ثبت رسیده است.
در این باره بخوانید:
کاروانسرای قانلی بلاغ بخش ارشق