سوت پایان فرضیه های غلط درباره دریاچه ساوالان اردبیل زده شد

رشته کوه سبلان با ارتفاع ۴۸۱۱ متر یکی از کوه‌های آتشفشان نیمه خاموش محسوب می‌شود که از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز شده و تا کوه قوشا داغ اهر ادامه می‌یابد.

به گزارش دیدشهر(didshahr.ir)، برای اولین بار مطالعات دریاچه سبلان نشان می‌دهد این شگفتی طبیعت که در قله کوهی با ارتفاع ۴۸۱۱ متر واقع شده نه تنها عمق مشخص دارد بلکه نمی‌تواند محل حیات گونه‌های ناشناخته جانوری باشد.

به دلیل ویژگی جذاب این کوه به عنوان یکی از کوه‌های آتشفشانی نیمه خاموش همواره اظهار نظرهای فاقد مستندات پیرامون آن شکل گرفته است.

بخش عمده‌ ای از این نظرات درخصوص دریاچه بالای قله عنوان می‌شود که به قطر تقریبی ۱۴۵ و ۸۰ متر است اما تا همین دیروز خبری از عمق دقیق آن نبود و در کتب مختلف به عدد واحدی اشاره نمی‌شد.

دریاچه ای با عمق بی انتها متصل به مرکز زمین در استان اردبیل

این موضوع موجب شده بود در بین برخی عوام از آن به دریاچه با عمق بی‌انتها که به مرکز زمین وصل می‌شود یاد شود و از سویی گفته می‌شد آب‌ این دریاچه از چشمه‌های کف آن تامین می‌شود و موجودات عجیب و غریبی نیز در آن زندگی می‌کنند.

صحبت با کارشناسان از اسراری پرده برداشته که می‌تواند پایه تحقیقات بعدی پیرامون سومین قله مرتفع ایران شود.

دستاوردهای عملی گویای واقعیت های دریاچه سبلان

دستاوردهای علمی که گویای واقعیت‌هایی است که به بسیاری از اظهار نظرهای بی‌اساس خاتمه می‌بخشد.

رشته کوه سبلان به دلیل ارتفاع خود و اقلیم منطقه در تمام طول سال پوشیده از برف است.

این رشته کوه که کوهنوردان از سختی صعود به آن در مقایسه با سایر ارتفاعات کشور می‌گویند، سه قله اصلی شامل سلطان ساوالان، حرم داغ و کسری دارد.

بر روی مرتفع‌ترین نقطه کوه دریاچه‌ای واقع شده که در تمامی فصول سال آب دارد و در برخی ایام سال آب شیرین آن یخ می‌بندد.

در گذشته محدودیت امکانات موجب شده بود تا افراد ماجراجویی که دل به آب دریاچه می‌زدند آن را فاقد عمق مشخص و گاها با عمق بی‌انتها قلمداد کنند.

اقدام به اندازه گیری عمق دریاچه سبلان با کمترین امکانات

این موضوع در ادبیات و فرهنگ عامیانه باورهای عجیب و غریبی را شکل داده بود از جمله اینکه این دریاچه هیچ انسانی را که شنا کند، زنده نخواهد گذاشت.

در کنار این باورهای شکل گرفته، کوهنوردان متعهدی نیز نسبت به اندازه گیری عمق دریاچه حتی با کمترین امکانات اقدام کرده‌اند.

لطیف آدشیرین پور در این خصوص گفت: چندین سال قبل به همراه پدر و برادرم به سبلان صعود کردیم و با قرقره، طنابی را به تدریج وارد آب کردیم که عمق تقریبی اندازه گیری شده ۱۵٫۵ متر بود.

آن زمان اردبیل بخشی از استان آذربایجان شرقی بود و امکانات ما نیز محدود اما به دلیل علاقه‌ای که به سبلان داشتیم تصمیم گرفتیم با هر امکانی که در اختیار داریم عمق آن را اندازه بگیریم.

برای اینکه درست مرکز دریاچه اندازه گیری شود ازدو طرف طناب‌ها در دست گرفته شد و بعد از مشخص کردن مرکز درست در آن نقطه طنابی به داخل دریاچه فرستاده شد.

پایان فرضیه های نادرست عمق دریاچه سبلان

با این وجود مطالعات صورت گرفته با تجهیزات پیشرفته موجب شد تا حداقل به فرضیه‌های غلط پایان داده شود.

مدرس غواصی مدرسه بین المللی غواصی در پی ۳ بار مراجعه به قله سبلان نسبت به غواصی و اندازه‌گیری آن اقدام کرده است.

ابتدا در سال ۹۴ مراجعه داشتیم اما تجهیزات فنی به میزان کافی به همراه نداشتم و فیلم برداری از داخل آب انجام نشد.

توانستم غواصی کنم و عمق دریاچه را حدود ۱۶ متر اندازه گرفتم؛ در سال ۹۶ مجددا برای اندازه‌گیری عمق صعود کردیم اما مواج بودن دریاچه مانع از اندازه‌گیری عمق آن شد.

آخرین غواصی در سال جاری و طی هفته‌های اخیر انجام شد که اینبار دو سیستم پیشرفته عمق‌ زنی برای سنجش در اختیار داشتم که توانستیم باز عمق ۱۶ متر را ثبت کنیم.

مدرس غواصی فدراسیون نجات غریق و غواصی و رئیس ایستگاه آتشنشانی کوثر در اردبیل با بیان اینکه در عملیات غواصی کف دریاچه را دیده و مستندات آن با فیلم‌برداری به ثبت رسیده است، گفت: اظهاراتی مانند عمق بی‌انتهای دریاچه به هیچ عنوان صحت ندارد.

دریاچه به شکل قیف است و سه ارتفاع ۴٫۱۰ متر، ۱۰٫۸۰ متر و ۱۶ متر به ثبت رسید که نشان می‌دهد در مرکز دریاچه بیشترین عمق آن را شاهد هستیم.

زیر سوال رفتن جشمه های کف دریاچه سبلان

نکته کلیدی اینجا است که سه بار غواصی در ۴ سال اخیر نشان می‌دهد عمق دریاچه نیز تغییری نداشته و میزان آب و عمق آن ثابت است.

این موضوع نیز وجود چشمه هایی در کف دریاچه را زیرسوال می‌برد.

کارشناس معدن شناسی و زمین شناسی در خصوص نتایج غواصی به عمل آمده از دریاچه تصریح کرد: این نتایج صحیح بوده و مطابق با یافته‌های علمی است.

با توجه به اینکه سبلان کوه آتشفشان نیمه خاموش است، بعد از آخرین آتشفشان و سرد شدن سنگ‌های مذاب شده حفره‌ای در قله شکل گرفته است.

لازم است مطالعات جدی در پیرامون قله سبلان انجام یابد

با ۴۸۱۱ متر ارتفاع به نظر می‌رسد سبلان دومین قله مرتفع کشور است که لازم است مطالعاتی جدی پیرامون آن شکل گیرد.

آخرین فوران این کوه ۱۰ هزار سال پیش بوده است و مطالعات نشان می‌دهد این کوه همچنان فعال است و یکی از دلایل فعالیت آن آب‌های گرمی است که در دامنه کوه جاری است.

دریاچه سبلان بی‌شک با نزولات آسمانی و برف و باران پرشده و فرضیه وجود چشمه‌هایی در کف و اطراف دریاچه صحیح نیست.

تایید آتشفشانی بودن قله سبلان با قدمت  ۵٫۶ میلیون ساله آن

سنگ‌های تشکیل دهنده سبلان از نوع آندسیت با قدمت تقریبی ۱٫۴ تا ۵٫۶ میلیون سال است و مجموعا آتفشفانی بودن آن را تائید می‌کند اما زمان فوران مجدد آن سده‌های متعددی طول می‌کشد.

یکی از فرضیات قابل توجه در خصوص دریاچه سبلان، حیات گونه‌های جانوری و گیاهی ناشناخته است.

تا جایی که رنگ سبز دریاچه و دیده نشدن عمق آن به این شائبه‌ها بیشتر دامن زده است.

این در حالی است که کارشناس محیط زیست می‌گوید رنگ سبز به دلیل اسیدی بودن دریاچه است و این موضوع نیز مرتبط به آتشفشانی بودن دریاچه بوده و با توجه به اسیدی بودن آب، امکان حیات گونه‌های جانوری وجود ندارد.

با توجه به اینکه هر موجودی باید یک چرخه زیستی داشته باشد و در طبیعت غذای جانور دیگری شده و خود نیز از جانور دیگری تغذیه کند، چنین وضعیتی در دریاچه سبلان به دلیل محدودیت فضای آن و اسیدیته بالای آب دیده نمی‌شود.

حیات گونه های جانوری در دریاچه سبلان صحت ندارد

با احتمال اینکه چرخه حیاتی ایزوله‌ای در دریاچه وجود داشته باشد،با مطالعات صورت گرفته این فرضیه نیز رد شده است.

دریاچه‌های متعددی در دنیا در ارتفاعات بالا حتی در ۶ هزار متر واقع شده‌اند اما دریاچه سبلان به دلیل اینکه در قله کوه واقع شده جزو نمونه‌های نادر در طبیعت است.

به نظر می‌رسد حتی گونه‌های گیاهی نیز در دمای پایین آب دریاچه قادر به حیات و رشد و نمو نباشند.

قابل توجه اینکه در دریاچه زباله‌های متعددی نیز دیده می‌شود که کوهنوردان به داخل آن پرتاب کرده‌اند اما مجموع مشاهدات ما نشان می‌دهد برخی اظهارات در خصوص حیات گونه خاص جانوری و گیاهی صحت ندارد.

ساختار سبلان و وجود دریاچه‌ای درست در قله آن موجب شده تا این کوه شگفت‌انگیز به عنوان یکی از جاذبه‌های شاخص جهان شناخته شود.

سالانه هزاران کوهنورد عزم صعود به قله سبلان و دیدن دریاچه آن را می‌کنند تا بعد از ۴۸۱۱ متر کوهنوردی برای یک لحظه زیبایی این دریاچه فریبنده را تماشا کنند.

علاوه بر این در دامنه سبلان پوشش‌های گیاهی متنوع و گونه‌های جانوری متعددی حیات دارند.

وجود بیش از ۱۰۰ چشمه آب گرم در دامنه سبلان که به ویژه در شهرهای سرعین، مشگین شهر و نیر دیده می‌شود، گویای زیبایی کم نظیر این قله باشکوه است که از آن به عقابی بال افراشته یاد می‌شود.

موضوع ثبت جهانی سبلان سال‌ها است از سوی کارشناسان و علاقه‌مندان مطرح شده اما طی ماه‌های اخیر مشخص شد که مطالعات خاصی تاکنون صورت نگرفته است.

ثبت ملی کوه سبلان با جدیت دنبال می شود

به منظور مطالعه جامع و ممانعت از فرصت سوزی کارگروه های ویژه شکل گرفته و اساتید، کارشناسان و چهره‌های متخصص جهت مطالعه دعوت شده‌اند.

تنها اثر ثبت جهانی اردبیل، مجموعه جهانی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی است، میراث فرهنگی استان اردبیلدر نظر دارد طی سال‌های آینده ثبت جهانی سبلان را با جدیت عملیاتی کنیم.

چشمه‌های آبگرم سبلان که مامنی برای مسافران خسته است، نشان می‌دهد حیات این کوه تداوم داشته و فعالیت آن متوقف نشده است.

اما سبلان از ضعف مطالعات رنج می‌برد. مطالعاتی که می‌توانست دهه‌ها قبل انجام شده و این کوه کم نظیر را در فهرست جاذبه‌های جهانی قرار دهد.

گزارش از ونوس بهنود

گردشگری استان اردبیل | گردشگری مشگین شهر |دریاچه سبلان | کوه سبلان