کتیبه فرمان شاه طهماسب در بقعه شیخ صفی

به گزارش دیدشهر، بر روی دیوار جلو بنای اصلی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در دارالارشاد اردبیل، کتیبه ای نصب شده است که شاید کمتر مورد توجه بازدیدکنندگان و زائران آرامگاه صفوی قرار گیرد.

مطالب این کتیبه بر روی سنگی چهارگوش نقر شده است.

این کتیبه فرمان شاه طهماسب اول سلطان متعصب صفوی به والی دارالارشاد اردبیل و مردم آن شهر است.

این فرمان در ذی حجة الحرام سنه ۹۳۲ هجری توسط شخصی به نام “حسن” بر آن نقر شده است.

وب سایت علی مکارمی متن این کتیبه را منتشر کرده که بدین شرح است:

متن کتیبه فرمان شاه طهماسب صفوی درباره اردبیل

« بعد حمدالله و حسن توفیقه چون به میامن توفیقات صدرنشین اولیاء الله معروفه و برکات تاییدات صاحب تمکین اصفیاء المعین بانوار مهر آثار غره غرای هدایت شعار ولایت دثار نواب اعلی عالی حضرت سلطان السلاطین بالارث و الاستحقاق ظل الله فی الآفاق السطان ابن السلطان ابوالمظفر السلطان شاه طهماسب الصفوی الحسنی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه و سلطانه و ابداکرامه و احسانه لامع و هویداست و حظایر فیض مآثر علیه صفیه صفویه تالی مشاهد مقدسه و عتبات سدره مرتبه است همچنانکه در آن روضات منوره عمال از جرئت اظهار بدعت ممنوع شده حکم گشته است که جمیع مجاوران و زایران و ساکنان از تکالیف غیرمشروعه مصون بوده امر خیر اثر فرمان قضا قدر شرف صدور یافت که در دارالارشاد اردبیل ولایت همان قاعده حسنه را منظور داشته… . شلبانی محترفه وهیمه بازار و گوسفند بازار و برنج بازار و پیشکش تمغاوات و محترفه ولایات و رسم الاحتساب طلبی از ساکنان و غیر آنجا ننماید تا به مصدوقه و من دخله کان آمنا مشاهد عالمیان و منظور جهانیان گردد و بعد از شرف توبه نصوح و فتح ابواب نصرت و فتوح بنا بر کمال توجه خاطر انور بترویج شرع مطهر و غایت اهتمام امر بمعروف و نهی از منکر فرمان قضا جریان عزاصدار یافت که در دارالارشاد مذکور و ولایت بدستوریکه در عساکر منصوره ممالک محروسه شرابخانه و بنج خانه معجون خانه و بوره خانه و بیت اللطف و قمارخانه و قوالی، کبوتر بازی منع شد و مستوفیان کرام مال و خراجات آنها را از دفاتر خراج نموده من بعد اطلاق نمایند واحدی بامر از امور غیر شرعیه مثل ریش تراشیدن و طنبور زدن و نردباختن و بدعت تعزیت … . وا داشتن و خدمات امردان در حمامت و ارتکاب امور غیر مشروعه اشتغال ننمایند و پیرامون نگردند ضمن دخله بدله بعد ماسمعه فانما اثمه علی الذین یبدلونه و خلاف کننده از مردودین درگاه الهی و بارگاه شاهی خواهد بود و در سلک اولئک علیهم لعنه الله و الملائکه و الناس اجمعین منسلک خواهد گشت و از مرحمت نسبت به سکنه آنجا باهتمام و افاضت و افادت شاهی خلیفه … . امیر معین الشریعه والدین امیر الاوحدی بظهور پیوست بتاریخ شهر حجه الحرام سنه 932 کنبه حسن.»

بازنویسی متن کتیبه شاه طهماسب صفوی

بعد از سپاس خداوند [به خاطر] توفیق بهینه ای که [ارزانی کرد] و نیز به برکت توفیقات اولیای عالی مقام خداوند و به برکت یاری های برگزیدگان عالی جاه او [و نیز] به سبب درخشش ماه رخشانی که چون خورشید پرتو افشانی می کند [همو که] هدایت، شعار او و ولایت جامه ای بر قامت او است [همان کسی که ] جانشین بلندمرتبه ی شاه شاهان است و شاهنشاهی، هم از نظر ارث و هم از نظر شایستگی زیبنده ی او است و سایه ی خدا در زمین و آسمان است [او که] خود پادشاه است و از نسل پادشاهی پیروزمند می باشد. [ او کسی نیست جز] سلطان شاه طهماسب صفوی حسنی بهادرخان، که خداوند مملکت و سلطنت او را برقرار و شوکت و احسان او را جاودانه فرماید، [فرمان زیر صادر می شود برای همه]روشن است که زیارتگاه فیض بخش و با صفای صفویه جایگزینی [به حق] برای بارگاه های مقدس امامان [بزرگوار] و آستانه های آسمانی آن ها است، هان گونه که در آرمگاه های تابناک آن حضرات، کارگزاران از انجام دادن کارهای شرک آمیز برحذر داشته شده اند و دستور داده شده دست که همه ی زاویه نشینان و زیارت کنندگان از انجام دادن کارهای خلاف پرهیز کنند [اینک]فرمان ثمربخش ملوکانه که همچون حکم خداوند است بدین گونه صادر شد که در ولایت دارالارشاد اردبیل هم همان قوانین زیارتگاه ها و بقاع متبرکه ( امامان) منظور شود و از [ پیشه وران و صنعت گران بازارهای] چوب فروشان و گوسفند فروشان و برنج فروشان [و نیز] از صنعتگران اطراف و ساکنان بازار مالیاتی دریافت نشود و مصداق آیه ی شریفه ی « هر کس بدان وارد شود در امان است» مورد توجه همگان باشد [ و در امان بودن زمانی است که شخص] به شرف توبه ی کامل و دایمی موفق شود و پیروزی بر [ نفس] اساس توجه و عنایت او تا گسترش احکام مقدس دین و امر به معروف و نهی از منکر [ نهادینه شود] این فرمان به مانند حکم الهی صادر شده است تا در دارالارشاد اردبیل و اطراف آن همانند دستوری که در پادگان های ارتش پیروز [مرسوم است دایر کردن] شراب فروشی، شیره کش خانه، کارگاه های شراب فروشی، فاحشه خانه، قمارخانه، [مراکز] مطربی و کبوتربازی ممنوع است. [ لازم است] حسابرسان گواهی صورت حساب و درآمد آن ها را از دفاتر مالیاتی حذف نمایند [ تأکید می شود دیگر] کسی به کارهای غیرشرعی مانند تراشیدن ریش، نواختن آلات موسیقی، قماربازی، بدعت در تعزیه، شاهد بازی در گرمابه ها و پرداختن به کارهای غیردینی و غیراخلاقی نپردازند و از آن دوری کنند. بعد از ابلاغ این فرمان همه ی مردم ملتزم به اجرای آن هستند. هر کس آن را تحریف کند مسئول است و هر کس از آن سرپیچی کند جزو رانده شدگان از درگاه خداوند و بارگاه پادشاهی خواهد بود و در زمره ی کسانی خواهد بود که خداوند و فرشتگانش از مردم بر او نفرین می کنند. [ سرپیچی کنندگان] از محبّت [پادشاه] در حق کسانی که در آن [سرزمین] ساکن هستند و از بخشش شاهی بهره¬مندند [ محروم خواهندبود]

مسئول ابلاغ احکام شریعت و دین، امیر الاوحدی

ذی حجه ی سال 932 ابلاغ شد و حسن آن را انشاء کرد.

شاه تهماسب یکم پسر ارشد شاه اسماعیل یکم و دومین پادشاه از سلسله صفویه بود.شاه طهماسب با ۵۴ سال پادشاهی، بیشترین دوره حکومت را در امپراطوری صفوی‌ها داشته است. وی با آرام کردن غائله‌ی ازبک‌ها و عثمانی‌ها، توانست بیشترین تلاش را در گسترش تشیع در منطقه داشته باشد و عطف به آن علمای بسیاری از نقاط مختلف به ایران جذب شدند که از جمله می‌توان به محقق ثانی، شیخ حارثی و فرزندش شیخ بهایی اشاره کرد.

سوم اسفند روز تولد شاه طهماسب صفوی است.