معرفی دره شیرز لرستان و هایقر فیروزآباد استان فارس
نویسنده: عطیه عیار
به گزارش دیدشهر، اصلاً ترکیب کوه و سنگ و آب، پیوند ازلی-ابدی است که مثل عقد دخترعمو و پسرعمو در آسمان بسته شده است. البته احتمالاً مراسم عقد در همان خروجی زیبای غار رنگین‌کمانی بسته شده است. اما شروع رابطه‌شان از بلندای کوه‌ها بوده که هم میزبان آب‌های آسمان هستند و هم خانه آب‌های زمین و آب بازیگوش که گاه جویبار و گاه سیلاب می‌شود و طی هزاره‌ها در میان پستی و بلندی این کوه‌ها حرکت کرده و آن را پیراسته است. بعضاً عمق این پیراستن به حدی بوده که دره‌ها پدید آمده‌اند و قلمرو خصوصی برای کوه و آب فراهم می‌آورند.
در این راستا و حالا که فصل بهار است اگر می‌خواهید تنگه و دره‌ای متفاوت ببینید، به شیرز لرستان در 55 کیلومتری کوهدشت بروید. میلیاردها سال رقص باد و آب در این تنگه فرسایش‌هایی عمودی و پله‌پله روی بدنه کوه‌ها ایجاد کرده که ابهت و دهشت توأمانی دارد. ارتفاع این دیوارههای سنگی ساییده‌شده از 150 تا 200 متر است و تنگه هم بیش از 5 کیلومتر طول دارد. غیر از رودخانه خروشان و روان زیر پا و دیوارههای عظیم اطراف‌تان، غاری 150 کیلومتری هم در این تنگه هست که به آن غار «پل خدا» می‌گویند. در این غار آبی، همیشه آب سرد جریان دارد ولی به خاطر ارتفاع آن که تا زانوی یک فرد بالغ است، امکان غارپیمایی هست. جذاب‌ترین بخش غار باستانی پل خدا آثار بجا مانده از انسان‌های غارنشین است. طبیعی است که با این شرایط بهترین زمان سفر به این دره بهار و تابستان است.
تنگه زیبا و معروف دیگر، تنگه «هایقر» در 35 کیلومتری جنوب فیروزآباد استان فارس است که علاوه بر همه مناظر طبیعی نفسگیر حاصل هم‌نشینی‌های آب و باد و سنگ، شاهد اتفاقاتی تلخ هم بوده. اتفاقاتی که منجر به این نام‌گذاری شده؛ هایقر یعنی کشنده. طبق گفته قدیمی‌های محلی، جنگی بین عشایر قشقایی و نیروهای انگلیسی درمی‌گیرد و عشایر بعد از پیروزی در برابر اجنبی آنها را به پایین دره پرت می‌کنند. بهترین زمان سفر به این منطقه اواخر زمستان و فصل بهار است. در تابستان کمی گرم است و احتمال رویارویی با حشرات و جانوران خطرناک هم بالا می‌رود و خدای نکرده به انگلیسی‌های مرحوم می‌پیوندید. پاییز و زمستان هم که سرد است.