توسعه زیرساخت‌ها، برگزاری رویدادهای فرهنگی و ورزشی، و معرفی هوشمندانه این ظرفیت‌ها در سطح ملی و بین‌المللی می‌تواند زمستان اردبیل را از فصل رکود به فصل شکوفایی اقتصادی و اجتماعی تبدیل کند.
نویسنده: مینا مرادزاده
دیدشهر: استان اردبیل به عنوان یکی از مناطق شاخص کوهستانی ایران، سال‌هاست که گردشگری خود را در فصل‌های گرم متمرکز کرده و با آغاز پاییز، تدریجاً از صحنه اصلی گردشگری کشور کنار می‌رود. طبیعت بی‌نظیر این منطقه، که در تابستان با چشمه‌های آبگرم، دشت‌های سرسبز و قله‌های دیدنی چون سبلان، میزبان خیل مسافران است، در نیمه دوم سال با برف و سرما دچار رکود می‌شود.
اما این روند در تناقض کامل با الگوی جهانی گردشگری کوهستانی است. در کشورهای سردسیر و کوهستانی، زمستان نقطه اوج گردشگری محسوب می‌شود؛ پیست‌های اسکی، رویدادهای زمستانی، فستیوال‌های برفی و اقامتگاه‌های خاص زمستانی نه‌تنها کاهش گردشگر ندارند، بلکه به مهم‌ترین ابزار اقتصادی این شهرها تبدیل شده‌اند.
زمستان اردبیل؛ فرصتی پنهان برای رونق گردشگری چهار فصل
با تغییر نگرش در سال‌های اخیر و تأکید رسانه‌ها بر ظرفیت‌های زمستانی استان، اکنون مسئولان گردشگری و ورزشی بیش از گذشته به توسعه گردشگری زمستانی توجه نشان داده‌اند. به‌ویژه با ورود جدی مدیران میراث فرهنگی و ورزش و جوانان، صحبت‌هایی جدی پیرامون ساخت زیرساخت‌های تخصصی زمستانی، بهره‌برداری از ظرفیت ارتفاعات برای ورزش‌های برفی و استفاده از امکانات طبیعی استان شنیده می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، اردبیل را یکی از مستعدترین استان‌ها برای گردشگری زمستانی می‌داند. به گفته او، کوه‌های سبلان در مرکز و آق‌داغ در جنوب استان با میزان بالای بارش و ماندگاری برف، شرایطی کم‌نظیر برای راه‌اندازی پیست‌های اسکی و سایر ورزش‌های زمستانی فراهم کرده‌اند.
از جمله مناطق قابل توسعه می‌توان به شهرهای سرعین، نیر، خلخال، مشگین‌شهر و کوثر اشاره کرد که زیرساخت‌های اولیه برای احداث پیست‌های اسکی، تله‌سیژ، مسیرهای کوه‌پیمایی زمستانی و حتی اقامتگاه‌های ویژه گردشگری زمستانی در آن‌ها قابل اجراست.
پروژه‌های فعال و چشم‌انداز آینده
در حال حاضر سه پروژه اسکی در استان در حال پیگیری است:
تکمیل پیست اسکی آلوارس، بزرگ‌ترین پیست فعلی استان، که در مرحله توسعه و استانداردسازی قرار دارد.
پروژه جدید مجاور آلوارس، برای گسترش ظرفیت‌ها و ایجاد فضای حرفه‌ای.
طرح اسکی مشگین‌شهر، در مسیر شابیل تا پناهگاه سبلان، که از نظر اکوتوریسم نیز اهمیت بالایی دارد.
با توجه به پتانسیل‌های استان، امکان راه‌اندازی اسکی روی چمن در تابستان نیز در مناطقی مانند فندقلو و باغرو مطرح شده تا گردشگری زمستانی تنها محدود به فصل سرما نباشد و یک جریان دائمی چهار فصل ایجاد شود.
ورزش‌های زمستانی؛ ابزاری مؤثر برای برندسازی گردشگری اردبیل
ورزش‌های زمستانی، به‌ویژه اسکی، امروزه جزو پرطرفدارترین حوزه‌های گردشگری هیجانی در جهان محسوب می‌شوند. این نوع از گردشگری علاوه بر جذب گردشگران ماجراجو، نقش مهمی در معرفی مقصدهای ناشناخته و خاص ایفا می‌کند.
به گفته جلال‌الدین شاهبازی، اسکی‌باز باسابقه اردبیلی، ارتفاعات اردبیل با بارش‌های سنگین و ماندگاری طولانی برف، جزو معدود نقاط ایران هستند که امکان اسکی حرفه‌ای را برای مدت طولانی فراهم می‌آورند. با این وجود، نبود تبلیغات کافی باعث شده این مزیت در سطح ملی و بین‌المللی ناشناخته بماند.
زمینه‌سازی برای مسابقات ملی و آسیایی
مدیرکل ورزش و جوانان اردبیل، تاکید دارد که این استان می‌تواند در آینده نزدیک به قطب برگزاری مسابقات زمستانی در سطح ملی و حتی آسیایی تبدیل شود. اما برای تحقق این هدف، علاوه بر توسعه زیرساخت‌ها و تأمین تجهیزات تخصصی، نیاز به تعامل میان دستگاه‌ها، حمایت بخش خصوصی، و تدوین برنامه‌ریزی کلان است.
اقتصاد محلی در انتظار فصل بیداری
توسعه گردشگری زمستانی تنها به نفع ورزش و گردشگر نیست؛ بلکه مستقیماً به معیشت مردم منطقه نیز کمک می‌کند. بسیاری از شهرهای گردشگرپذیر مانند سرعین در نیمه دوم سال با کاهش شدید درآمد مواجه می‌شوند. برگزاری جشنواره‌های زمستانی، مسابقات هیجانی و رویدادهای فرهنگی می‌تواند گردش مالی این مناطق را در تمام طول سال حفظ کند.
