وجود معماری های صخره ای درمنطقه گردشگری نیر نشان دهنده ی پیشینه ی تاریخی این شهر است کافی ست گشت کوچکی در این شهر بزنید تا با سادگی و تاریخچه ی بی نظیر این شهر آشنا شوید.
موقعیت جغرافیایی شهرستان نیر
شهرستان نیر با وسعت ۴/۱۴۹۵ کیلومتر مربع ۳۳/۸ درصد ازکل استان را شامل می شود ودر ۴۷ درجه ۵۹ دقیقه طول شرقی و۳۸ درجه ۲ دقیقه عرض شمالی قرار داشته ودرارتفاع ۱۴۵۰ متر ازسطح دریا قرار دارد.
این شهرستان از طرف غرب باسراب ، از طرف جنوب با میانه، از طرف شرق با شهرستان اردبیل و از طرف شمال با ارتفاعات کوه سبلان همسایه می باشد و در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی اردبیل واقع شده است و راه اصلی ارتباطی استان اردبیل و آذربایجان شرقی از این شهرستان می گذرد.
پیشینه ی تاریخی شهرستان نیر
این شهرستان که بنام نیر نامگذاری گردیده از شهر نیر که مرکز شهرستان است، گرفته شده و در منابع تاریخی و جغرافیایی نیر بصورت نریر، نریز ، تیر و نیر آمده است و در مورد وجه تسمیه آن نظرات مختلفی وجود دارد برخی صاحب نظران آن را مأخوذ از آتشکده نیر اعظم و به معنی نور و تعدادی دیگر آن را ازنی وبه معنی پوشیده از نی های به هم پیچیده دانسته اند ولکن آنچه بیش ازدیگر عناوین مورد توجه واقع شده ، این است که واژه نیر از نرسی نام یکی از پادشاهان ساسانی گرفته شده است.
به نظر مورخین نرسی (۳۰۱ ـ ۲۹۳ م) هفتمین پادشاه ساسانی نیر را آباد کرده وقصرهایی رادرآن بنا نموده است.
جممعیت شهرستان نیر طبق آخرین سرشماری
جمعیت نیر در مقطع سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ مؤید آنست که از ۵۰۹۱ نفر جمعیت شهر نیر بالغ بر ۶/۵۲ درصد را مردان و ۲۴۱۰ نفر باقیمانده را زنان ساکن شهر تشکیل میدادهاند. بر این اساس ملاحظه میگردد که نسبت جنسی جمعیت در سال مذکور معادل ۲/۱۱۱ بدست میآید.
براساس اعلام سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اردبیل جمعیت کل شهرستان نیر در سال ۱۳۷۵ بالغ بر۳۰۵۱۴ نفر بوده است که از این آمار۱۵۴۶۸ نفر را مردان و ۱۵۰۴۶ نفر آن را زنان تشکیل میدهند.
صنایع دستی شهرستان نیر
از جمله صنایع دستی این منطقه می تووان به گلیم بافی، قالی،حصر بافی و…اشاره کرد.
سوغات شهرستان نیر
از سوغاتیهای محلی عسل در رده اول قرار میگیرد و چون از گلهای مختلف و پرعطر دامنههای سبلان تهیه گردیده است از مشهوریت بیشتری برخوردار میباشد و اصطلاحاً به آن عسل سبلان میگویند.
از دیگر سوغاتیهای منطقه میتوان به پنیر و کره محلی اشاره کرد.
یکی دیگر از سوغاتیهای محلی گیاهی است بنام “بولاغ اوتی” که در چشمههای بولاغلار و تعدادی دیگر از چشمههای منطقه رشد میکند و خاصیت داروئی (ضد مرض قند) دارد.
جاذبه های گردشگری شهرستان نیر
منطقه گردشگری بولاغلار، روستای گلستان نیر، روستای ایلانجیق، پل آغلاغان، مسجد توده سغد، مسجد جامع بیداخوید، آتشکده نیر اعظم، کاروانسرای شاه عباسی (اردبیل) در گردنه سائین نیر، سنگ نوشتههای اورارتویی، آتشکدههای باستانی، تپهها و قبور باستانی، غارهای باستان قیرمزی کورپی (پل قرمز)، گورستان باستانی و غارهای مسکونی باستانی در روستای ابوذر، استخر عباسلو، قلعه بوینی یوغون در روستای کورعباسلو از جاذبه های گردشگری شهرستان نیر می باشد.
آبگرم های شهرستان نیر
از دیگر جاذبههای شهر نیر میتوان به آبگرمهای مختلف با خاصیت درمانی اشاره کرد که مشهورترین آنها سقزچی ، گل ، قینرچه و بورجلو میباشند.