این گنجینه ها که در قلعه بوینی یوغون در روستای کورعباسلوی نیر دفن شده اند، در واقع همان گورهای سنگی است که در ادوار گذشته فرد را به همراه اشیا دلخواه و لوازم زندگی اش در آن دفن می کردند تا در دنیای دیگر با آن لوازم زندگی کند.
نمایی از روستای کورعباسلو و قلعه بوینی یوغون
به گزارش دیدشهر، در بلندای یکی از روستاهای نمونه گردشگری شهرستان نیر قلعه ای آرمیده که با دارا بودن یادگارهایی از دوره پیش از تاریخ سئوالات بی جواب بسیاری را در دالانهای مبهم خود جای داده است.
اگر مسافرت خود را از مرکز استان اردبیل آغاز کنید و ۱۲ کیلومتر از شهرستان نیر بالاتر برانید در انتهای شهر به یک تابلو در کنار جاده فرعی خواهید رسید که ورود شما به یک روستای نمونه گردشگری به نام «کورعباسلو» را خوش آمد می گوید.
رگه هایی از تمدن «اورارتو ها» در این قلعه بوینی یوغون
روستایی که به عقیده برخی عمران و آبادانی بی نظیر آن دلیل بر شاخصه گردشگری آن است و به عقیده برخی دیگر وجود تمدنی اسرار آمیز که در لایه های زیرین زندگی این روستا آرمیده موجب شده این روستا یک سر و گردن از روستاهای مجاور خود بالاتر دیده شود.
قلعه “بوینی یوغون” یا در ترجمه عینی فارسی” گردن کلفت” محافظ روستای کورعباسلو است.
وجود منابع تاریخی حکایت از تاخت و تازی با قدمت هزار سال قبل از میلاد مسیح را تاکید دارند تا جایی که برخی معتقدند رگه هایی از تمدن «اورارتو ها» در این قلعه مشاهده می شود.
نمایی از روستای کورعباسلو و قلعه بوینی یوغون
اورارتوها در هزاره اول قبل از میلاد می زیستند و برخی یافته های باستان شناسی در قلعه بوینی یوغون وجه اشتراک با نوع حیات این قوم دارد.
مصادیق این نوع معماری سازه ها در اطراف قلعه است که مشابه آن در نقاط دیگر استان اردبیل از جمله شهریری در مشگین شهر، بینه لر در روستای انار و روستای کنزق در سرعین است.
سکونتگاه انسان های بی نام و نشان
باستان شناس دیگر این استان تاکید دارد که با وجود آثار شاخص از چهار هزار سال قبل در این منطقه عمده رونق این قلعه در دوران اشکانی و همزمان با جنگ ایران و روم بوده است.
میر روح الله محمدی می گوید: در این مقطع تاریخی با افزایش جمعیت مواجه ایم و قلعه بیش از آنکه کاربرد نظامی پیدا کند محل سکونت بوده است.
نمایی از روستای کورعباسلو و قلعه بوینی یوغون
وی افزود: وسعت بالغ بر ۳۰۰ هکتار و چند لایه ای بودن قلعه نشان دهنده استمرار سکونت انسان از دوره اشکانی تا دوره صفوی است.
به گفته محمدی واقع شدن در ارتفاعات و امکان کنترل منطقه در صورت حمله دشمن، موقعیت طبیعی، دست یابی به آب و غذای کافی و امکان حفاظت قابل توجه موجب شده قلعه بوینی یوغون در طول تاریخ هم استفاده نظامی و هم مسکونی داشته باشد.
دالان هایی اسرار آمیز و گنجینه هایی طلسم شده
با صعود به ارتفاعات قلعه می توان زندان سنگی، استخرهای سنگی، دالان هایی اسرار آمیز و گنجینه هایی را مشاهده کرد.
یکی از اهالی محل می گوید این گنجینه ها عمق نامشخص دارند و نباید به آن نزدیک شد.
محمد خداپناه تاکید دارد که خود قلعه به کل طلسم شده است و نباید به آن نزدیک شد و در تکمیل دلایل خود به ناپدید شدن چند نفر در صعود به ارتفاعات می گوید.
نمایی از قلعه بوینی یوغون
هر چند اظهارات وی در سال های گذشته در پی صعودهای متعدد به ارتفاعات و حتی کشف و احیای بخشی از گذشته قلعه در حال حاضر چندان توجیه نمی پذیرد اما معمای گنجینه ها و دالان های پیچ در پیچ قلعه هنوز کشف نشده است.
برخی معتقدند این گنجینه ها در واقع همان گورهای سنگی است که در ادوار گذشته فرد را به همراه اشیا دلخواه و لوازم زندگی اش در آن دفن می کردند تا در دنیای دیگر با آن لوازم زندگی کند.
در این باره بخوانید:
بوینی یوغون؛ قلعه ای رازآلود در استان اردبیل
دژ «بوینی یوغون» که به قلعه آدم خوار مشهور است
وجود چنین گورهایی که با اصطلاح “دلمن” از آن یاد می شود در اطراف شهرستان نمین نیز مشاهده شده و در منطقه شهریری واقع در مشگین شهر نیز وجود چنین گورهایی مشاهده می شود.
چسباننده سنگها در ساخت قلعه بوینی یوغون
قلعه بوینی یوغون روی قطعات عظیم سنگ واقع شده و دیواره های سنگی ای که ارتفاعی حدود ۳۰۰ متر دارند قلعه را از دو جناح غیرقابل نفوذ کرده اند.
جناح های قابل نفوذ نیز با دیوارهایی از سنگ و ساروج به شکل غیرقابل نفوذ درآمده بوده اند که بدلیل حوادث طبیعی و انسانی و جنگ اکنون از آن دیوارها جز نشانه های محدود باقی نمانده است.
نمایی از قلعه بوینی یوغون
عمده مصالح به کار رفته در این دژ سنگ و ساروج است.
ملاط ساروج به خوبی قابلیت خود را در طول تاریخ به عنوان چسباننده سنگها نشان داده است.
تدبیر تمدن های اولیه برای ذخیره سازی آب
یکی از اعجازهای معماری قلعه وجود شش استخر سنگی برای ذخیره سازی آب برف و باران است. با اندک دقتی وجود یک سری جویهای کوچک در قسمت های مشخص از سطوح صخره های اطراف این استخرها قابل مشاهده است که وظیفه هدایت آب برف و باران جهت ذخیره سازی را بر عهده دارند.
استخرهایی که به نظر می رسد در موقعیت های مناسب و استراتژیک واقع شده تا حتی در صورت حمله دشمن بتوان از استخر دیگری استفاده کرد.
در عین حال ساختار زندان سنگی و دیده بانی این قلعه این روزها چندان مشخص نیست و تخریب های انسان و طبیعت جز چند تکه سنگ از آن باقی نگذاشته است.
نمایی از ذخیره سازی آب در قلعه بوینی یوغون
در ورودی قلعه پله های سنگی دست ساز بشر که به نظر نمی رسد عمر طولانی بر آن گذشته باشد واقع شده اما این پله تا تمامی قلعه امتداد ندارد و از یک جایی به بعد شیب های تیز موقیعت صعود را تغییر می دهد.
واقع شدن قلعه در یک منطقه مرتفع امکان حملات دشمن را منتفی کرده و به قدرت نظامی قلعه می افزاید نمونه قلعه های نظامی در اردبیل در شهرستان های مختلف قابل توجه و مثال زدنی است. و با این وجود اسرار ناشناخته بسیاری از این قلعه ها هنوز کشف نشده است.
حفاری پی در پی به امید یافتن گنج
حفاری ها به حدی زیاد است که حتی به تخریب آثار باستانی انجامیده و گله به گله در پهنه قلعه مثل لانه مورچه حفره های زیاده خواهی و سواستفاده حک کرده است.
این قلعه نه تنها سایت نگهبانی ندارد بلکه اکتشافات آن قبل از آنکه باستان شناسان را به پاسخ واحد برساند متوقف شده است.
حفاری های غیر مجاز که به شکل لکه های سیاه دیده می شود.
در واقع فرصت هایی که تاریخ و طبیعت در کنار هم برای رونق گردشگری ایجاد کرده اند با دستان بی مهر پس زده می شود و توجهی به قابلیت های این منطقه مشاهده نمی شود.
ضعف نظارت ها به حدی است که حفاران غیر مجاز به سادگی فرصت حفاری می یابند و مواریث تاریخی و باستانی منطقه را تخریب و قاچاق می کنند.
گزارش: ونوس بهنود