میدان عالی قاپو اردبیل؛ نماد وحدت و ارادت

به گزارش دیدشهر، از دیرباز در میدان عالی قاپو اردبیل مراسم های مذهبی برگزار شده و امروز نیز این هویت و معنای خود را حفظ کرده و طوری که مراسم های ویژه ای در تاسوعا و عاشورای حسینی در این میدان برگزار شده و برگزار می شود.

میدان عالی قاپو اردبیل میدانی مقدس

میدان عالی قاپو از عزت و احترام خاصی در میان مردم برخوردار بوده است. اهالی این محله همچون مردم اردبیل به سالار شهیدان اعتقاد بالایی دارند، در سال های قبل از منع شدن قمه زنی در صحن میدان قمه، زنان تجمع می کردند و شروع به قمه زنی می کردند،که قمه زنان این محله به (کوزه) معروف هستند.

میدان عالی قاپو  میدانی مقدس جایگاه ویژه و خود نشانی از ابهت خاندان صفویه و عناصر بکار رفته در سر در میدان عالی قاپو تداعی کننده زیبایی و عظمت و وحدت بوده است.

در جانب غربی میدان، سردر اصلی بقعه به نام عالی قاپو قرار داشته که سالیان سال شاهد عزاداری مردم اردبیل در میدان عالی قاپو بوده است.

قسمت های بالای سردر در اواخر دوره قاجار بکلی ریخته و باقیمانده پایه ها که دارای کاشیهای معرق و خانچه هاو طاقچه ها بود.

در دهه ۵۰ شکستگی و خطر ریختن و از بین رفتن کاشیها ، باقیمانده کتیبه معرق بالای سر در طبق دستور اداره کل باستانشناسی با نظارت و مراقبت مرحوم آقای اسمعیل دیباج با دقت کامل از کتیبه و خانچه ها برداشته شده و نگهداری می شود تا در آتیه در ملل مناسبی نصب گردد.

میدان از سیما و کالبد غنی برخوردار بود. در روبروی ورودی بقعه شیخ صفی دقیقا در ضلع مقابل میدان، نگارخانه ای بود که در جریان خیابان کشی مابین سعدی و عالی قاپو تخریب شاد و امروز تنها سایه ای از مکان آن باقی مانده  است.

المان میدان عالی قاپو نشأت گرفته از سه گنبد

میدان به شکل بیضوی بوده که از نظر کلی دیدی پویاتر داشته است – المان در یکی از کانونهای بیضی قرار گرفتته – استتفاده از سه ستون با ارتفاع مختلف در المان چنین به نظر می رسد که این سه المان نشأت گرفته از سه گنبد (مقبره شیخ صفی – مقبره شاه اسماعیل – حرم خانه میباشد ) – حوض موجود در وسط سه ستون المان عنصری مقدس و پاک و ارزشمند بعنوان قلب تپنده المان میباشد. طراح المان با قرار دادن حوض در وسط سه ستون که هر ستون نماد وحدت و ایستایی می باشد از دل زمین بسوی آسمان افراشته شده است نماد پاکی و مقدس بودن را تداعی میکند.

درپی ساخت و تاخت های مسئولین و تخریب سطح وسیعی از بدنه خیابان امام تا عالی قاپو و تخریب میدان با آن المان زیبا و با هویت( که جدیدا ماکت المان درست شده و قرار است در میدان وحدت اردبیل را اندازی شود) و از بین رفتن مسجد قدیمی عالی قاپو طرح جدید شروع به راه اندازی شد، در این طرح مسجد به سمت مقابل انتقال یافت ،به جای قبلی مجتع تجاری جا خشک کرده. بدنه مجموع شیخ صفی ( از مسجد سلیمان شاه تا کنار مسجد عالی قاپو) نوسازی شده و موزده های مردم شناسی و فضاهایی در قالب همین مجموعه ایجاد شد که از جمله کارایی های این فضاها برگزاری مراسمات جشن غدیر و تمامی جشن های بزرگ می باشد.

اما در خود صحن میدان عالی قاپو چه در گذشته و چاه در وضعیت امروزی اش مراسمات درخور توجه برگزار نشده است. آن هم به خاطر گذشته و احترامی که اهل ملل به برگزاری مراسمات مذهبی داشته اند مربوط می شود.

اما معضل اصلی در این طرح که کامل به پایان نرسیده این است که تقاطع های کنار میدان عالی قاپو به گره بزرگ ترافیکی مبدل شده است که باعث مشکلاتی برای کسبه اطراف شده است به همین دلیل است که اکثر مردم طرح قبلی میدان و المان را بیشتر پسند می کردند.

پس از اینکه در سال ۱۳۸۰ طرح مصوب شد، توده های ساختمانی بسیاری در این مسیر تخریب شد تا فضای جدید عالی قاپو احداث شود که این نوسازی به شکل بسیار خوبی انجام شد. جداره های مطابق با هویت محله عالی قاپو و احداث دو مجتمع تجاری به نام های شاه اسماعیل خطایی و در محل سابق مسجد و مغازه های اطراف میدان.

میدان عالی قاپو، که از گذشته مورد توجه عموم مردم بوده و مراسمات زیادی را در خود دیده است،امروز به باد فراموشی سپرده شده و کمتر کسی به جز افراد سالمند به این میدان مراجعه می کنند. این میدان نیاز دارد تا روح تازه به آن دمیده شود تا بتواند همچون گذشته کارایی داشته باشد.