مطالعات اولیه نشان میدهد محوطه باستانی کول تپه سرعین از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوران میانه اسلامی مورد سکونت بوده است.
به گزارش دیدشهر(didshahr.ir) در پی کاوش در محوطه باستانی کول تپه(آناهیتا) بخش قابل توجه و پنهانی از تاریخ شهر گردشگری سرعین شناسایی شد.
کاوش در کول تپه که با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور از اردیبهشت تا شهریورماه ۱۳۹۸ انجام شد، نتایج قابل توجهی را بهدنبال داشت.
کاوش محوطه باستانی کول تپه سرعین به فراموشی سپرده شده بود
کاوش در این محوطه باستانی که به فراموشی سپرده شده و پارکی پیرامون آن شکل گرفته بود، به دو منظور گمانهزنی و تعیین عرصه و حریم و لایهنگاری و مطالعه دورههای باستانشناسی منطقه انجام شد.
مطابق اظهارات رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل کاوش و گمانهزنی به منظور تعیین عرصه محوطه کول تپه در ۱۲ گمانه انجام شد.
روحالله محمدی افزود: نخست جهت غربی و جنوبی محوطه که به فضای پارک ۱۲ هکتاری شهرداری سرعین منتهی میشد برای گمانزنی انتخاب شد. در این ناحیه از محوطه که در کنار چشمه و برکه تپه چشمه سی انجام گرفت ۴ گمانه به ابعاد یک و نیم در یک و نیم متر در عمقهای متفاوت ایجاد شد.
وی افزود: پس از اخذ نتایج این گمانهها پیشروی گمانهزنی در جبهههای مختلف تپه ادامه یافته و در شرق و شمال محوطه ۸ گمانه دیگر ایجاد و در عمقهای متفاوت حفاری شد، از نتایج این گمانهزنیها به نظر میرسد در ایام قدیم وسعت محوطه بیشتر از محدوده امروزی آن بوده اما فعالیتهای خاکبرداری از عرصه این محوطه از سالیان دراز تا چند دهه پیش منجر به تهدید عرصه آن گشته و امروز عرصه محوطه فراتر از قوس بیرونی محدوده آسفالت شده محوطه فراتر نمیرود.
بقایای سکونت پیش از میلاد در کول تپه سرعین
رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل افزود: در بخش دوم ترانشه لایهنگاری از بالاترین نقطه محوطه تا نقطهای که به خاک بکر سنگهای بزرگ منتهی میشود به عمق ۱۳ میلیمتر و به طول ۴ متر کاوش شد.
نمایی از کول تپه سرعین
به گفته محمدی در مجموع ۲۳۵ واحد لایهنگاری لایه خاک باستانی کاوش و مطالعه شد.
وی افزود: مطالعات اولیه نشان میدهد این محوطه از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوران میانه اسلامی مورد سکونت بوده است.
محمدی با بیان اینکه پس از تعیین نقطه لایهنگاری محوطه هدف بعدی پروژه ارزیابی آثار رویین محوطه برای پتانسیلهای آن در ایجاد سایت موزه در نظر گرفته شد، افزود: برای این منظور همزمان با ایجاد ترانشه لایهنگاری در دو جبهه متفاوت از سایت اقدام به ایجاد ترانشههای دو و سه شد.
احداث منبع آب شرب برای اهالی سرعین در دهه پنجاه
رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل اظهار کرد: با توجه به تخریب آثار روی تپه در اثر احداث منبع آب شرب برای اهالی سرعین در دهه پنجاه ایجاد شده بود قسمت غربی سطح تپه برای مطالعه انتخاب شد
وی افزود: برای کاوش در این محدوده و آثار معماری موجود ترانشه ابعاد ۵ در ۵متر انتخاب و تا عمقی۱٫۷۰سانتیمتر کاوش گردید در این محدوده با توجه به استقرارهای فصلی جوامع کوچرو آثار معماری رویین متعلق به دوران عصر آهن دچار آسیبهای فراوانی گشته و تا انتهای عمق کاوش آثار معماری و ساختارهای سکونتی که امکان ایجاد سایت موزه را فراهم سازد، نبود.
رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گفت: در ترانشه سوم در پایینترین دامنه تپه ابعاد ۳ در ۳ متر برای ارزیابی آثار قدیمی در نظر گرفته شد. در این ترانشه ۶۳ واحد لایهنگاری یا لایه باستانی کشف شد.
محمدی از کشفیات مهم در این ترانشه خبر داد و تصریح کرد: از کشفیات مهم، کشف یک بنای گرد به قطر تقریباً ۹ متر است که به نظر میرسد مربوط به یک بنای آیینی و نیایشی در ۵ هزار سال قبل است.
وی گفت: این بنا در عمق ۵ متری از ترانشه کشف و به دلیل کشف چنین بنایی عملیات کاوش متوقف شد. پس از اتمام عملیات کاوش پس از اتمام مستند نگاریها با انجام مراحل حفاظتی و استفاده از توریهای پلیاتیلنی تراشه با خاکهای الک شده پر شد.
در این باره بخوانید:
تپه باستانی آناهیتا
اسرار تونل های زیرزمینی در کول تپه سرعین
کشف معبد ۵ هزار ساله در سرعین
گزارش از ونوس بهنود