«بایرام سوفراسی» زینت بخش نوروز آذربایجان

بایرام سوفراسی آذربایجان

به گزارش دیدشهر، هر منطقه از ایران، سفره عید مخصوص به خودش را دارد که با سفره اقوام دیگر متفاوت بوده و همین تفاوت‌ها نیز از زیبایی‌های عید نوروز است.

مردم آذربایجان از عید سال نو با عنوان هایی چون «نوروز بایرامی» و «ایل بایرامی» یاد می کنند و گاه لفظ بایرام به معنای نوروز عموما به این جشن ملی اختصاص داده می شود.

بایرام آخشامی (عصر نوروز)، بایرام آیی (ماه نوروز)،  بایرام گونی» (روز نوروز)، بایرام بازاری (بازار نوروز)، بایرام سفراسی (سفره نوروز)، بایرام پالتاری( لباس نوروز)، بایرام یومورتاسی (تخم مرغ نوروز)، بایرام ایش لری (کارهای نوروز)، بایراملیق (نوروزی) همه واژگانی هستند که در ارتباط با عید نوروز بکار می روند.

بایرام سوفراسی نماد میهمان نوازی مردم آذربایجان

در ایام گذشته و حتی در برخی از خانواده‌های پای بند سنت‌های قدیم رسم معمول چنین بود خانواده های آذربایجانی سفره سفید پارچه ای به نام «بایرام سوفراسی» سفره عید یا «یمیش سوفراسی» سفره خوراکی را در اتاق مهمان پهن می کردند و هر مهمانی که از راه می رسید پای آن می نشست و صاحبخانه از میهمانان پذیرایی می کرد، این سفره در واقع هم سفره پذیرایی بود و هم سفره هفت سین؛ خانواده‌ها پای همین سفره از مهمانان پذیرایی می‌کردند.

معمولا در سفره‌های عید ( بایرام سوفراسی ) قدیمی و سنتی تنقلاتی مانند: نخود، کشمش، مغز بادام و گردو، شیرینی‌های رنگین، شیرینی نعناعی،سیب، حلوای خانگی و ….  قرار داده می‌شد.

صفا، صمیمیت و صله رحم به قدری بود که هر کس از راه می‌رسید پس از سلام و احوال پرسی و تبریکات عید و تحویل عیدانه کودکان که شاید به جز از تخم‌مرغ آب پز شده قرمز نمی‌شد، کنار آن می‌نشست و با تعارف حاصبخانه از محتویات سفره می‌خورد.

در ایام گذشته معمولاسفره عید خانواده‌ها تا روز سیزدهم به همان شکل گسترده می‌ماند و در این روز است که سفره برچیده شده و سبزه آن توسط مسافران سیزده به در به دست آب روان سپرده می‌شود، چرا که در باور مردم، ماندن سبزه در این روز شگون نداشته و چه بسا رها کردن سبزه نوروزی در آب جاری به منزله جریان زندگی و حیات دوباره جانداران باشد.

هفت سین آذربایجان نماد هفت جنس مقدس

در برخی منابع نیز آمده است چون مردم آذربایجان عدد هفت را بعنوان عدد مقدس یاد می کردند، هفت جنس را درون سفره ای می گذاشتند و آن را « برکتلردن یئددی سین قویماق » (گذاشتن هفت ها از برکت ها) می نامیدند. آنها عبارت بودند از:

۱ – یئر برکتی (برکت زمین): قوورغا (گندم یا عدس یا سمنو)

۲ – آغاج برکتی (برکت درخت): آلما یا اییده (سیب یا سنجد)

۳ – گؤی برکتی (برکت آسمان): قورآن یا آینا (قرآن یا آینه)

۴ – گؤیرمک برکتی (برکت سرسبزی و رشد): گؤیرمک (سبزی)

۵-  آل – وئر برکتی (برکت خرید و فروش): سیککه (سکه)

۶ -دحیئوان برکتی (برکت حیوان): یومورتا (تخم مرغ)

۷-  سو برکتی (برکت آب): سو و بالیخ (آب و ماهی که انتخاب ماهی قرمز هم در تفکر اسطوره ای آذربایجان، معنای مبارکی (قوتلولوق) نیز داشته است.)