ارشق، ارشک یا ارشه نام منطقه ای وسیع در آذربایجان و استان اردبیل که دارای تاریخی بسیار کهن است.
به گزارش دیدشهر؛ بطور کلی ارشق از نظر طبیعی جزء مناطق بسیار زیبای مشکین شهر بوده که جالبترین سکونتگاه عشایری شاهسون میباشد که از خاور به خاک جمهوری آذربایجان از باختر به مناطق قره داغ از شمال به دهستان برزند شهرستان گرمی و از جنوب به رودخانه قره سو محدود می شود.
یکی از خصوصیات بارز این منطقه داشتن سابقه تمدن چندین هزار ساله آن است که علی رغم این موضوع متاسفانه تحقیقات جامع تاریخی در مورد این منطقه و آثار تاریخی بجا مانده متعدد آن صورت نگرفته است.
تحقیقات مختصر صورت گرفته و اندک مطالعه آثار تاریخی به جا مانده نشانگر آن است که این منطقه صاحب اولین تمدن در استان اردبیل می باشد.
سنگ نبشته ها و سنگ های افراشته اطراف روستای پیرآزمیان با سابقه بیش از ده هزار سال، همچنین سایر آثار تاریخی بجا مانده در منطقه، همچون سنگ نبشته های اطراف قلعه قهقهه، وجود تعداد زیادی سایت و تپه های باستانی همچنین قلعه ها و گورستان های تاریخی متعدد گواه روشنی بر این ادعا است.
وجه تسمیه:
در مورد وجه تسمیه ارشق اقوال مختلفی وجود دارد.
برخی ارشق را مشتق شده از کلمه ارشک ( لقب پادشاهان اشکانی بوده است) می دانند.
این منطقه به سبب حمله به قفقاز و روسیه جنوبی هم چنین ارمنستان و مقابله با هجوم آنها از اهمیت ویژه ای نزد شاهان اشکانی برخوردار بوده است.
ارشک یک کلمه کاملا ترکی می باشد که از ترکیب” ار “به معنای مرد و پهلوان (ایگید) و “شک” به معنای مردانی که با کلاه خود سر خود را پوشانیده اند است. که بطور کلی به معنای دیار مردان پولادین می باشد.
روایت دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که دلالت بر حائل بودن این منطقه مابین آب و هوای سرد و کوهستانی در جنوب رود خانه قره سو با آب و هوای گرم دشت مغان دارد و معتقد است ارشق موجبات شق شدن دو نوع آب و هوایی را فراهم نموده است و بدین سبب این منطقه به ارشق معروف گردیده است.
ارشق علاوه بر پیشینه درخشان تاریخی خاستگاه مردان و زنان غیوری نیز می باشد.
در کتاب بابک، به تالیف جلال برگشاد مولف آن زادگاه بابک خرم دین را روستای بذ آقا (بلال آباد امروزی) می داند.
همچنین بر اساس روایات مختلف اولین شهید راه کربلا بنام عباس بذائی از اهالی این منطقه ( روستای بذآقا ) می باشد که در دفاع از مسلم بن عقیل در یکی از میادین کوفه به شهادت رسید
نویسنده: ولی مستی