قلعه اولتان؛ تاریخ ۲۰۰ ساله شهرستان پارس آباد

به گزارش دیدشهر، شمال تا جنوب ایران سرشار از دیدنی های شگفت انگیز است که اگر بخواهید به تمام دیدنی های آن سری گذرا هم بزنید زمان کم خواهید آورد و بسیاری از این مکان ها را یا از قلم می اندازید یا از وجود آن بی خبر خواهید ماند.

مبنای معرفی این جاذبه ها که از میان جاذبه های ملموس و ناملموس بودند، بکر بودن، دور بودن نسبت به مرکز، اهمیت، متفاوت بودن و… بود.

شاید بسیاری از شما قصد عزیمت به سمت اردبیل دارید اما نمی دانید سر راه خود چه مکان های ناشناخته یا کمتر شناخته شده ای را از دست می دهید.

یکی از جاذبه های تاریخی استان اردبیل و شهرستان پارس آباد «قلعه اولتان مغان» است.

معرفی قلعه اولتان

اولتان را همه اهالی با قلعه باستانی برجا مانده از تاريخ دو هزار و 200 ساله اش يا بهتر بگيم (اولتان قلعه سی) می شناسند.

اين قلعه باستانی كه در 500 متری روستای اولتان در کنار رودخانه ارس قرار دارد، 320 هزار مترمربع مساحت دارد و وضع ظاهری ساختمان آن همانند قلعه‌های نظامی است و به نظر می‌رسد بانیان نخستین قلعه، اشکانیان بوده‌اند ولی با توجه به استحکام مناسب آن،

آنچه امروزه از قلعه اولتان بر جای مانده تداعی‌کننده یک دژ نظامی است و با توجه به حدس و گمانهای کاملاً علمی هنوز قسمت اعظم ساختمان‌های قلعه در زیر خاک مدفون است.

این قلعه مهم‌ترین جاذبه گردشگری روستای اولتان شهرستان پارس آباد است.

اولتان قالاسی، بزرگترین محوطه باستانی دشت، از این حیث توجهی دوچندان می طلبد. اولتان قالاسی در ساحل جنوبی رود زیبای ارس از چندین جهت محوطه ای کم نظیر در کشور محسوب می شود.

هر باستان شناسی با حضور در این محوطه و با دیدن وسعت زیاد، موقعیت، ارگ با حصار خشتی آن، شکل هندسی ارگ، خندق گردگرد آن و پراکندگی آثار سطحی، در ارزش زیاد، اهمیت فوق العاده و ضرورت حفاظت از آن با ما هم عقیده می شود.

مشخصات قلعه اولتان

اولتان قالاسی، بعنوان بزرگترین محوطه باستانی دشت مغان در شمال استان اردبیل و شهرستان پارس آباد مغان و موقعیت اولتان قالاسی که محوطه ای باستانی در ساحل جنوبی رود ارس در ۱۵ کیلومتری پارس آباد و حاشیه رود مرزی ارس (آراز) قرار گرفته است.

مساحت تقریبی این قلعه۷۰هکتار است که ۳۳ هکتار آن را ارگ یا “شارستان” و ۳۷ هکتار آن را بخش بیرونی شهر باستانی به نام “ربض” تشکیل می دهد.

این دژ نخست بدست اشکانیان پدید آمد و تا سده ۱۲ هجری مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به حدس و گمانهای کاملاً علمی هنوز قسمت اعظم ساختمان‌های قلعه در زیر خاک مدفون است.

قلعه اولتان جاذبه گردشگری مغان

باستان شناسان در کاوش قلعه اولتان قالاسی با مجموعه منسجم معماری متعلق به دوره های مختلف اشکانی تا اسلامی مواجه شده اند که بیشتر آثار یافت شده به دوره قرن سوم و چهارم هجری و در امتداد معماری دوره ساسانی تعلق داشته است.

محوطه تاریخی قلعه اولتان شامل پادگان شهر دوره اشکانی با ۵۷ هکتار مساحت در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این قلعه نمادی از معماری دوره باستان تا دوره ساسانی است که البته چون تا قرن ۱۲ مورد استفاده قرار می گرفته آثاری نیز تا این دوران در این قلعه یافت می شود.

از جمله شگفتی های یافت شده در این قلعه، توالتی است شبیه به توالت های فرنگی امروزی که برای کاوشگران بسیار جالب بوده.

فضاهای مسکونی داخل قلعه و فضاهای صنعتی مانند کارگاه های فلزکاری، شیشه گری و سفال که بیرون از قلعه اولتان قرار گرفته و دور تا دور شهر هم خندقی ۱۵ متری حفر شده تا قلعه را از گزند دشمنان در امان نگه دارد.

این قلعه تا قرن 12 هجری قمری مورد استفاده بوده است و این موضوع از سفال‌های متنوع بدست آمده مربوط به دوره‌های مختلف اسلامی تائید می‌شود.

مطالب پیشنهادی

قلعه های استان اردبیل چرا و چگونه ساخته شدند؟

ورثان، شهری پیشرفته محصور در خندق‌های عمیق

متاسفانه به دلیل فرسایش رود ارس و وجود کارخانه شن و ماسه در حوالی این قلعه دیواره های آن در خطر نابودی قرار دارد،

در صورتی که اگر مرمت و بازسازی مناسبی روی آن صورت گیرد می تواند به یک مقصد گردشگری جذاب به خصوص برای کسانی که علاقه مند به دوران باستان هستند تبدیل شود و با کمی رسیدگی بیشتر مانند مکان های دیدنی و شناخته شده ارس در لیست بازدید گردشگران قرار گیرد.

آثار متعددی از قبیل تنور، اطاق های متعدد، بخاری و چهار طبقه طاقچه نیز در فضاهای معماری قلعه کشف شده است که با استفاده از اندود گچ تزئین شده بودند.

آدرس روستای اولتان

«قلعه اولتان مغان» نام دژی کهن در شمال استان اردبیل نزدیک به شهر پارس‌آباد است که در کنار رود ارس و در همسایگی روستای کهن اولتان قرار گرفته‌است.

قلعه اولتان در روستای اولتان شهرستان پارس آباد و در  ۳ کیلومتری این شهر در کنار رودخانه ارس واقع شده است.

گزارش نسرین آذرکیش